Nâng cao trách nhiệm người đứng đầu trong công tác tiếp dân

Chiều 5/12, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 10, Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiếp công dân, Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo.

Gắn trách nhiệm người đứng đầu với kết quả tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo

Đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (Đoàn Thành phố Hồ Chí Minh) bày tỏ tán thành cao với sự cần thiết sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiếp công dân, Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo. Theo đại biểu, đây là một bước hoàn thiện pháp luật quan trọng, nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, đề cao trách nhiệm của người đứng đầu, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của công dân, đồng thời phù hợp với yêu cầu xây dựng Nhà nước pháp quyền và chuyển đổi số quốc gia.

Về trách nhiệm của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã trực tiếp tiếp công dân, đại biểu bày tỏ đồng tình việc yêu cầu Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã trực tiếp tiếp công dân ít nhất 2 ngày trong một tháng nhằm nâng cao vai trò của người đứng đầu. Tuy nhiên, để phù hợp với thực tiễn, đặc biệt trong các vụ việc tụ tập đông người, phức tạp, đại biểu đề nghị Ban soạn thảo xem xét, bổ sung quy định bố trí lực lượng hỗ trợ chuyên môn và bảo đảm an ninh, trật tự trong suốt buổi tiếp công dân nhằm bảo vệ an toàn cho cán bộ thực thi nhiệm vụ, giảm căng thẳng tâm lý và bảo đảm chất lượng của công tác tiếp công dân.

Cùng với đó, đại biểu cho rằng cần thiết lập cơ chế ràng buộc trách nhiệm cá nhân của người đứng đầu trong trường hợp chậm hoặc né tránh tiếp công dân, kéo dài thời hạn giải quyết hoặc chuyển đơn lòng vòng. Thực tiễn cho thấy, nhiều vụ việc khiếu nại, tố cáo kéo dài không xuất phát từ sự phức tạp của vụ việc mà từ sự né tránh trách nhiệm.

“Việc gắn trách nhiệm của người đứng đầu với kết quả tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo sẽ tăng tính hiệu lực thực chất của hệ thống”, đại biểu nhấn mạnh.

Đề nghị bổ sung cơ chế bảo vệ người thực thi công vụ khi tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo

Theo đại biểu Hoàng Anh Công, hiện nay vấn đề bảo vệ, đấu tranh chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, trong đó có bảo vệ người tố cáo, được Đảng, Nhà nước rất quan tâm và ban hành rất nhiều văn bản chỉ đạo thực hiện, như Quy định số 231 ngày 17/1/2025 của Bộ Chính trị về bảo vệ người đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực.

Theo quy định, người đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực và người thân được bảo vệ bí mật danh tính và các thông tin cá nhân. Đồng thời, quy định cụ thể về hành vi bị nghiêm cấm theo hướng chú trọng các biện pháp phòng ngừa, làm rõ những biểu hiện của hành vi trả thù, trù dập người đấu tranh chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực dưới mọi hình thức để làm cơ sở nhận diện, phòng ngừa, ngăn chặn và xử lý đối với các hành vi vi phạm này.

Trên cơ sở đó, đại biểu đề nghị rà soát các quy định của bảo vệ người tố cáo, quy định về việc hành vi bị nghiêm cấm của Luật Tố cáo, bám sát kết quả sửa đổi, bổ sung các luật liên quan như Luật Phòng, chống tham nhũng, Luật Tiết kiệm, chống lãng phí để nghiên cứu điều chỉnh cho phù hợp, bảo đảm sự đồng bộ giữa các quy định của Đảng với quy định của Nhà nước, sự thống nhất trong các quy định của pháp luật.

Đại biểu Nguyễn Tâm Hùng cũng đề nghị bổ sung cơ chế bảo vệ người thực thi công vụ khi tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo bao gồm biện pháp xử lý hành vi lăng mạ, xúc phạm, công kích hoặc đe dọa cán bộ.

Không cho phép ủy quyền tiếp công dân với cấp phó nhằm nâng cao trách nhiệm người đứng đầu

Cuối phiên thảo luận, phát biểu giải trình làm rõ một số nội dung đại biểu Quốc hội quan tâm, Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong cho biết, về quy định người đứng đầu tiếp công dân, các chủ thể tiếp công dân và tổ chức bộ máy tiếp công dân ở cấp xã, đại biểu Quốc hội đề nghị bổ sung cơ chế ủy quyền cho cấp phó tiếp công dân, mở rộng chủ thể tiếp công dân, quy định thành lập Ban tiếp công dân tại cấp xã.

Thay mặt quan chủ trì soạn thảo, Tổng Thanh tra Chính phủ cho hay: Dự thảo Luật tiếp tục kế thừa quy định hiện hành, đó là không cho phép ủy quyền tiếp công dân cho cấp phó nhằm nâng cao trách nhiệm trực tiếp của người đứng đầu, bảo đảm thực hiện đúng Chỉ thị 35 và Kết luận 107 của Bộ Chính trị.

Về chủ thể tiếp công dân, pháp luật hiện hành đã quy định đầy đủ, theo đó chủ thể tiếp công dân tại các cấp, các ngành, các cơ quan, đơn vị, các tổ chức chính trị xã hội... đã được quy định cụ thể tại Luật Tiếp công dân và pháp luật chuyên ngành có liên quan. Để tránh phát sinh tổ chức mới và phù hợp với chủ trương của Đảng, Nhà nước về tinh gọn tổ chức bộ máy, Tổng Thanh tra Đoàn Hồng Phong thông tin, dự thảo Luật không bổ sung mô hình Ban tiếp công dân cấp xã mà bố trí bộ phận công chức thuộc đơn vị phù hợp của Ủy ban nhân dân cấp xã để làm nhiệm vụ tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo.

Liên quan đến kiến nghị của các đại biểu Quốc hội về cơ chế bảo vệ người tố cáo, Tổng Thanh tra Chính phủ nêu rõ: Việc bảo vệ người tố cáo đã được quy định đầy đủ tại Luật Tố cáo, bao gồm bảo vệ thông tin, vị trí việc làm, tính mạng, xử lý hành vi trả thù người tố cáo,.... Sau khi rà soát thấy phạm vi, đối tượng được bảo vệ tại Điều 47 của Luật Tố cáo phù hợp với Quy định 231 của Bộ Chính trị, do vậy đề nghị giữ nguyên như hiện hành.