Người gác chòi giữa bãi bồi
Từ khi theo vợ về xứ biển ở ấp 6 Biển, xã Đông Thái (tỉnh An Giang), ông Bảy Sơn dựng chòi nuôi sò trên bãi bồi, ăn gió nằm sương, quen thuộc từng con nước, từng cơn sóng. “Tính tới nay cũng hơn 40 năm rồi. Mình sống nhờ biển, ăn nhờ sò, nhưng cũng nhờ cái duyên mà cứu được không biết bao nhiêu mạng người”, ông cười mộc mạc, ánh mắt xa xăm như nhớ về những con sóng trắng xóa năm nào.
Chòi nuôi sò của ông nằm chênh vênh giữa biển, cách bờ hơn 6km và cách xã đảo Hòn Tre gần 28km. Nơi ấy, ông vừa gìn giữ tài sản của mình, vừa ngầm gánh trên vai sứ mệnh cứu nạn, cứu hộ. Bởi ai từng qua vùng biển này đều biết, mỗi năm đều có người gặp nạn, có khi may mắn sống sót, có khi tang thương phủ kín một gia đình.

Công việc hàng ngày của ông Bảy Sơn là giữ bãi sò và giăng lưới bắt cá để có thêm thu nhập.
Ông Bảy kể, chuyện cứu người thường đến bất ngờ, không báo trước. Như sáng nọ, khoảng 8 giờ, từ căn chòi ông nghe tiếng kêu thất thanh giữa sóng gió. Một người đàn ông chở hến từ Vĩnh Thuận, vì không rành đường sóng nên bị đánh chìm vỏ máy. Ông lập tức nổ máy lao ra, kịp vớt người đàn ông ấy lên. Người còn run lẩy bẩy, ông nhóm lửa, nấu cơm mời ăn, chờ người nhà đến đón. “Nhiều người hoảng quá, cơm cũng nuốt không vô, chỉ biết ngồi thở dốc. Cứu được là mình thấy nhẹ lòng rồi”, ông nói.
Có những vụ nặng nề hơn. Ông từng chứng kiến cảnh một gia đình 3 người, cha con chìm ngay trước mặt. Người cha và con bị sóng đánh cuốn đi, xác trôi tận Hòn Tre, chỉ người mẹ may mắn sống sót. Ông thở dài: “Cứu người là chuyện có duyên, nhưng thấy cảnh không cứu kịp thì ray rứt lắm, ám ảnh hoài”.

Giữa biển mặn mênh mông, nước mưa được trữ lại trong xô để phục vụ sinh hoạt hàng ngày.
Không ít lần, giữa đêm khuya, ông nghe tiếng kêu cứu vọng lại theo con nước. Có người say rượu đâm vào cọc tràm, có người đang bủa câu thì vỏ máy bị lật úp. Chỉ cần nghe tiếng, dù xa mấy, ông cũng bật dậy, chạy vỏ ra. Có khi phải gọi thêm mấy chòi lân cận hỗ trợ. Người được vớt lên, người mất sạch đồ đạc, chỉ còn bám vào vỏ máy mà sống sót.
Không công, không lương, chỉ vì chữ “thương”
Công việc cứu người vất vả, hiểm nguy biết bao năm qua nhưng ông chưa bao giờ nhận thù lao. Người dân nuôi sò có góp chút xăng dầu để ông tiện chạy cứu hộ, nhưng tuyệt nhiên ông không lấy công hay tiền của ai cả. Có người rối rít đòi gửi tiền công cảm ơn, ông chỉ xua tay: “Cứu người là chuyện phải làm, ai mà tính toán làm chi.”
Ngoài cứu người, ông Bảy còn tham gia đội phòng, chống tội phạm, nhiều lần cùng bà con bắt trộm sò, bảo vệ bãi bồi. Ông bảo: “Giữ cho bà con cũng là giữ cho mình”. Cái tính hào sảng, thương người của ông khiến cả vùng ai cũng quý, cũng nể.

Cá khô là món ăn thường trực được ông Bảy Sơn trữ lại phòng ngày mưa gió không đánh bắt được.
Ông Bảy hiểu hơn ai hết sự khắc nghiệt của biển. Biển Đông Thái phẳng lặng là thế, nhưng chỉ cần gió mùa bấc nổi lên, nước đổi dòng là sóng dữ dội. “Nhiều người thấy trời êm tưởng an toàn, nhưng chỉ một cơn gió trái là chìm ngay”, ông phân tích.
Ông thường dặn dò người được cứu "đi biển phải chuẩn bị áo phao, can nhựa, chọn phương tiện phù hợp. Sóng gió bất thường, chủ quan là chết liền. Có người biết lặn xuống mò theo cọc sò mới sống, còn ai hoảng loạn là dễ bỏ mạng lắm”!

Khi được hỏi đã cứu được bao nhiêu người, ông Bảy Sơn bảo không nhớ nổi, chỉ biết mỗi lần cứu được ai đó là lòng thấy nhẹ nhàng và vui vì làm được việc có ích cho đời.
Ông Bảy Sơn kể, có người chở 3 đứa nhỏ, sóng úp vỏ, ba đứa đều mất, chỉ người mẹ ôm được cái can bơi vô bờ, nhờ dân cứu. Có người vớt xác tìm thấy sau mấy ngày, trôi dạt tận Hòn Tre. Những ký ức ấy đọng lại trong ông như vết sẹo chẳng thể nguôi ngoai.

Ông Bảy Sơn có thói quen nghe đài để nắm thông tin dự báo thời tiết.
Hơn bốn mươi năm bám biển, ông Bảy Sơn nhiều lần kể lại những cảm nhận “khó lý giải”. Có hôm trời yên, ông vẫn linh tính bất an, chừng lát sau đã có người gặp nạn. Lại có lần đang ngồi nghỉ, ông bỗng nghe loáng thoáng tiếng kêu cứu, mơ hồ như vọng từ cõi khác. Nhìn kỹ, mới thấy một cái đầu nhỏ nhoi lên nhấp nhô giữa sóng. “Không biết có phải biển báo cho mình không, chứ thiệt tình nhiều vụ cứu được cũng nhờ linh tính”, ông cười hiền, giọng khàn khàn.

Những cọc tràm tại bãi sò đôi khi trở thành phao cứu sinh cho người gặp nạn.
Ở tuổi 64, ông Bảy Sơn vẫn ngày ngày neo chòi ngoài biển, lặng lẽ canh giữ bãi sò và dõi mắt trông theo từng con nước. Người đàn ông ấy không màng tiếng khen, chẳng nhớ nổi đã cứu bao nhiêu mạng người, chỉ biết mỗi lần đưa được ai đó trở về với gia đình là lòng nhẹ nhõm, có thêm niềm vui.

Giữa biển trời mênh mông, căn chòi nhỏ của ông Bảy Sơn là nơi che chở cho không ít người gặp nạn trên đường mưu sinh.
Biển vẫn còn đó, dữ dội và khắc nghiệt. Nhưng giữa ranh giới sống - chết, vẫn có một bóng dáng lam lũ, chất phác, luôn sẵn sàng lao ra giữa sóng dữ để cứu người.
Bài và ảnh: ĐẶNG LINH