Mô hình chính quyền địa phương 2 cấp (tỉnh và xã) vận hành từ ngày 1/7/2025. Theo đánh giá của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, bước đầu triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp tại 34 tỉnh, thành phố, với 3.321 xã, phường, đặc khu, kết quả sơ bộ cho thấy tổ chức bộ máy vận hành tốt, không có trục trặc lớn, cán bộ, công chức bước đầu thích ứng. Quy trình xử lý công việc thông suốt, dịch vụ công được giải quyết nhanh hơn. Nhân dân đồng tình và kỳ vọng mô hình mới hiệu quả hơn. Cấp ủy cấp xã tích cực, chủ động nêu cao tinh thần trách nhiệm trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo, đôn đốc việc tổ chức triển khai các nhiệm vụ đúng kế hoạch, yêu cầu; giám sát thường xuyên và kịp thời hướng dẫn, hỗ trợ, tháo gỡ, khắc phục nhiều khó khăn, vướng mắc, bảo đảm bộ máy mới hoạt động thông suốt, ổn định, gần dân, sát dân.
Hệ thống chính quyền mới tại các địa phương chính thức đi vào vận hành, khẩn trương kiện toàn tổ chức bộ máy, quy chế làm việc, phân công nhiệm vụ, xử lý rốt ráo nội dung liên quan đến công tác xây dựng Đảng, xây dựng hệ thống chính trị và xử lý kịp thời các vấn đề phát sinh khi thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy của các cơ quan nhà nước bảo đảm hoạt động bình thường, liên tục, thông suốt, xây dựng bộ máy vận hành thực chất, hiệu quả. 100% trung tâm phục vụ hành chính công cấp xã, phường, đặc khu đi vào hoạt động thông suốt, vận hành ổn định, góp phần nâng cao hiệu quả phục vụ người dân và doanh nghiệp.
Vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp sẽ không thành công nếu không có sự đổi mới tư duy hành động, chủ động, linh hoạt và trách nhiệm trong việc triển khai. Cùng với nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ cơ sở và ứng dụng công nghệ thông tin để cải thiện hiệu quả hoạt động, hướng đến mục tiêu xây dựng nền hành chính hiện đại, hiệu quả, gần dân và phục vụ tốt hơn cho người dân, doanh nghiệp. Việc triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp được thực hiện khẩn trương, bài bản và hiệu quả, đảm bảo tính liên tục trong quản lý nhà nước và phục vụ Nhân dân.
Người dân đến giải quyết thủ tục hành chính hài lòng với thay đổi từ mô hình chính quyền địa phương mới. Kết quả thực hiện thủ tục hành chính nhanh, gọn, lẹ, đơn giản hóa nhiều hơn, nhất là liên quan đến đất đai… không còn phải đi lại nhiều lần như trước.
Việc sáp nhập tạo không gian kinh tế lớn để kết nối các vùng, phát huy thế mạnh của từng vùng, miền, chuẩn bị cho giai đoạn phát triển mạnh mẽ. Việc sáp nhập tạo ra những không gian kinh tế vượt trội, có thể so sánh với các nước trong khu vực. Điển hình như An Giang sáp nhập Kiên Giang hình thành trục phát triển mới cho vùng Tây Nam bộ, kết nối hiệu quả giữa kinh tế biển và biên giới, tạo nên trục phát triển “Núi - đồng bằng - biên giới - biển, đảo” tích hợp giữa kinh tế biên giới và kinh tế biển. Việc hợp nhất này mở ra cơ hội tái cấu trúc hệ thống hạ tầng, xây dựng các chuỗi sản xuất - chế biến - logistics - xuất khẩu gắn kết hơn; tạo điều kiện hình thành các vùng kinh tế trọng điểm mới, thu hút đầu tư chiến lược, tăng cường nội lực và sức cạnh tranh cho toàn khu vực Tây Nam bộ.
Khối lượng công việc phía trước còn lớn, nhất là tại các xã, phường mới sáp nhập. Để tiếp tục triển khai các nhiệm vụ hoàn thiện tổ chức bộ máy và hoạt động của mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, thời gian tới, cấp ủy, tổ chức đảng trực thuộc Trung ương, các bộ, ngành tiếp tục khẩn trương, quyết liệt hoàn thiện hệ thống văn bản quy định, hướng dẫn triển khai thực hiện bộ máy theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, tạo cơ sở chính trị, pháp lý đầy đủ, bảo đảm thuận lợi để các địa phương triển khai thực hiện. Hỗ trợ, đồng hành cùng các địa phương trong triển khai nhiệm vụ được phân cấp, phân quyền theo mô hình mới. Khơi dậy tinh thần yêu nước, khát vọng cống hiến, ý chí quyết tâm trong đội ngũ cán bộ, đảng viên; nâng cao nhận thức, củng cố niềm tin, tạo sự đồng thuận trong Nhân dân; chủ động nhận diện và phản bác luận điệu xuyên tạc. Các địa phương tập trung lãnh đạo, chỉ đạo sát sao, thường xuyên nắm tình hình ở cơ sở, kịp thời hướng dẫn, tháo gỡ, giải quyết khó khăn, vướng mắc phát sinh thuộc lĩnh vực phụ trách, nhất là giải quyết thủ tục cho người dân, doanh nghiệp về đất đai, cấp phép xây dựng, thủ tục đầu tư, thuế, kinh doanh… Tiếp tục bố trí đầy đủ số lượng biên chế cấp xã đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ của cấp cơ sở, bám sát thực tiễn.
Để việc thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp đạt kết quả như kỳ vọng đòi hỏi cần phát huy vai trò chủ động, sáng tạo của chính quyền cơ sở, bộ máy chính quyền vận hành linh hoạt, thông suốt; không ngừng nâng cao tinh thần, thái độ và trách nhiệm thực thi công vụ của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, góp phần xây dựng chính quyền gần dân, sát dân, phục vụ Nhân dân hiệu quả hơn. Đây cũng là nền tảng vững chắc để củng cố niềm tin của người dân và cộng đồng doanh nghiệp vào các chủ trương, đường lối của Đảng, quản lý, điều hành của Nhà nước.
H.C