Sự tiên phong của người đứng đầu: Nhân tố quyết định thành công của phong trào “Bình dân học vụ số”

Kỳ 2: Yêu cầu về sự tiên phong của người đứng đầu trong phong trào “Bình dân học vụ số”

Bác Hồ đến thăm lớp Bình dân học vụ phường Lương Yên (Hà Nội) năm 1956 (Ảnh: tư liệu)

Người đứng đầu - trung tâm khởi xướng và quy tụ động lực

Trong thực tiễn địa phương, vai trò của người đứng đầu không chỉ là người ra chủ trương, mà còn là người kết nối những nguồn lực đang rời rạc trong cộng đồng. Bí thư chi bộ, Chủ tịch UBND xã, Bí thư Đoàn xã, Hiệu trưởng Trường THCS... ai cũng có thể là người khởi xướng cho phong trào.

Họ là người nắm bắt kịp thời những thay đổi của xã hội; là người đề ra sáng kiến phù hợp với điều kiện dân cư; là người truyền cảm hứng để cán bộ, hội viên, nhân dân cùng vào cuộc. Đã có những xã vùng sâu thành lập nhóm Zalo hướng dẫn người dân lớn tuổi làm dịch vụ công trực tuyến. Đã có những trường học đưa nội dung học kỹ năng số vào giờ sinh hoạt ngoại khóa hoặc buổi họp phụ huynh.

Không dừng ở phát động, người đứng đầu cần trực tiếp theo dõi, kiểm tra, đánh giá hiệu quả triển khai phong trào. Sự sát sao của lãnh đạo chính là yếu tố khiến cấp dưới nghiêm túc thực hiện và người dân tin tưởng tham gia. Trong nhiều trường hợp, chính sự tận tụy của người đứng đầu cấp xã đã khơi dậy cả tinh thần thi đua trong đội ngũ cán bộ.

Người đứng đầu giống như người nhóm lửa, biến việc học công nghệ tưởng như xa lạ thành chuyện gần gũi, biến chuyển đổi số từ chủ trương thành phong trào. Từ nhận thức đến hành động, họ là nhân tố then chốt quyết định sự lan tỏa và hiệu quả thực chất.

Người đứng đầu - tấm gương tạo dựng niềm tin và sự thay đổi

Một trong những điều quan trọng nhất để phong trào “Bình dân học vụ số” lan tỏa chính là sự gương mẫu của người đứng đầu. Khi người lãnh đạo trực tiếp học tập, sử dụng thành thạo công nghệ, nhiệt tình hướng dẫn người dân, thì cán bộ cấp dưới và nhân dân sẽ cảm thấy yên tâm, tin tưởng và sẵn sàng làm theo.

Chính sự nêu gương sẽ kéo theo sự chuyển biến về tư duy, thái độ và hành vi. Nếu người đứng đầu thờ ơ, phong trào dễ rơi vào hình thức; nhưng nếu người đứng đầu chủ động, sẵn sàng học trước, làm trước, truyền cảm hứng và hỗ trợ đội ngũ thì mọi thứ sẽ thay đổi. Tấm gương từ người đứng đầu chính là lời hiệu triệu hiệu quả nhất.

Nhiều nơi đã ghi nhận kết quả rõ rệt nhờ sự tiên phong của cán bộ chủ chốt. Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu Thủ trưởng các sở, ban, ngành tỉnh và UBND huyện, thị xã, thành phố tiếp tục quán triệt, chỉ đạo và yêu cầu 100% cán bộ, công chức, viên chức, người lao động thuộc phạm vi quản lý phải thực sự tiên phong, gương mẫu, đi đầu trong việc sử dụng dịch vụ công trực tuyến[1]. TP. Cần Thơ đặt mục tiêu đảm bảo 100% hồ sơ thủ tục hành chính của thành phố phải được tiếp nhận, giải quyết trên hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính và phải liên thông, đồng bộ với Cổng dịch vụ công quốc gia để người dân theo dõi, đánh giá quá trình thực hiện[2].

Ngoài ra, một số địa phương đã đưa việc tham gia phong trào học tập công nghệ số vào tiêu chí thi đua giữa các tổ chức cơ sở đảng, đoàn thể và cán bộ công chức. Đây là động lực quan trọng giúp người đứng đầu không chỉ gương mẫu mà còn sáng tạo hơn trong tìm kiếm mô hình, cách làm mới phù hợp với điều kiện của mình.

Sự thay đổi bắt đầu từ sự gương mẫu. Cán bộ đi trước, phong trào theo sau.

Người đứng đầu - cầu nối phối hợp và sáng tạo cách làm phù hợp

Chuyển đổi số không thể thực hiện một cách đơn lẻ. Do đó, người đứng đầu cần chủ động phối hợp với các ngành, đoàn thể, trường học, doanh nghiệp… để huy động nguồn lực và nhân lực triển khai các mô hình học tập, hỗ trợ công nghệ cho người dân.

Ở cấp xã, có thể hình thành các nhóm “Tổ công nghệ cộng đồng” gồm đại diện Mặt trận Tổ quốc, Hội Phụ nữ, Hội Nông dân, Đoàn Thanh niên, giáo viên tin học và cán bộ tư pháp - hộ tịch… để cùng nhau xây dựng kế hoạch hỗ trợ từng nhóm đối tượng. Cách làm này vừa phù hợp với đặc điểm dân cư, vừa tận dụng được sự gần dân, sát dân của các tổ chức chính trị - xã hội.

Người đứng đầu cũng cần linh hoạt và sáng tạo trong việc tổ chức hoạt động: có thể là “Ngày thứ bảy chuyển đổi số”, có thể là “Lớp học buổi tối cho người cao tuổi”, có thể là “Tổ tự học số của tiểu thương chợ quê”... Hình thức linh hoạt nhưng mục tiêu không đổi: giúp người dân học được, làm được, sử dụng được công nghệ trong cuộc sống hằng ngày.

Không chỉ tổ chức hoạt động, người đứng đầu còn cần quan tâm đến công tác tổng kết, đánh giá và nhân rộng mô hình. Những kinh nghiệm thành công từ một xã, một đơn vị nếu được rút ra bài học và chia sẻ rộng rãi, sẽ giúp tiết kiệm nguồn lực và tăng hiệu quả thực hiện ở các địa phương khác. Vai trò điều phối và kết nối này chỉ có thể hiệu quả khi người đứng đầu thực sự tâm huyết và chủ động trong hành động.

Người đứng đầu là hạt nhân tạo lực và dẫn dắt phong trào. Nhưng để phong trào đi vào chiều sâu, cần những giải pháp phù hợp với điều kiện từng vùng, từng nhóm dân cư. Đặc biệt, khu vực ĐBSCL - với những đặc thù riêng - càng cần những cách làm sáng tạo, đồng bộ và có sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị.

TS NGUYỄN HỮU DŨNG

Học viện Chính trị khu vực IV

[1] https://phutan.angiang.gov.vn/giang-can-bo-cong-chuc-vien-chuc-guong-mau-di-dau-trong-viec-su-dung-dich-vu-cong-truc-tuyen-khi-giai-quyet-ho-so-thu-tuc-hanh-chinh

[2]https://tuoitre.vn/can-tho-di-tung-nha-huong-dan-nguoi-dan-su-dung-dich-vu-cong-truc-tuyen-20250513183807519.htm