Thử thách du lịch mạo hiểm lặn cùng cá mập tại Nam Phi

Thuyền hiện đại đưa du khách xa đất liền khoảng 7km trong Aliwal Shoal (PV Đình Lượng ngoài cùng bên phải).

Nam Phi nói riêng và châu Phi nói chung hấp dẫn khách du lịch với vẻ hoang sơ, nét văn hóa bản địa thần bí và với 5 loài thú lớn “Big Five” gồm voi châu Phi, trâu Cape, báo gấm, sư tử và tê giác.

Nhưng có một Nam Phi khác biệt với các chuyến du lịch mạo hiểm bơi cùng cá mập tại khu bảo tồn sinh vật biển Aliwal Shoal, thị trấn Umkomaas, tỉnh KwaZulu-Natal, Nam Phi, cách thủ phủ Durban của tỉnh này khoảng 50km về phía Nam.

Đây là cơ hội để bạn gặp gỡ trực tiếp những sinh vật tuyệt vời này trong suốt cuộc đời, một trải nghiệm phiêu lưu mới thách thức những suy nghĩ logic và làm điều mà bạn nghĩ rằng bạn sẽ không bao giờ làm - ở dưới nước với những con cá mập vây quanh.

Bạn có thể băn khoăn việc mình không biết bơi, bơi không giỏi hoặc lo sợ mạo hiểm tính mạng? Tất cả bạn cần là tinh thần dám khám phá, mạo hiểm và thử thách bởi các nhà tổ chức chuyến đi sẽ mang đến cho bạn nhiều lựa chọn khác nhau - từ an toàn gần như tuyệt đối đến thử thách mức tới hạn của ý chí.

Bạn có thể chỉ cần thả mình bên trong lồng thép không gỉ được Cơ quan An toàn hàng hải Nam Phi (SAMSA) phê duyệt với mặt nạ an toàn, chọn lựa các mức độ nông sâu khác nhau khi đứng trong lồng tùy theo sở thích. Nhưng hãy chuẩn bị cho cơn sốt adrenalin với lựa chọn mạo hiểm và đáng nhớ hơn.

Nhiều sự lựa chọn khác nhau khi tham gia lặn cùng cá mập. (Ảnh: Đình Lượng/Vietnam+)

Chúng tôi tìm đến Aliwal Dive Centre bởi đây là trung tâm tổ chức lặn cùng cá mập với hơn 28 năm kinh nghiệm. Giải đáp những băn khoăn, lo lắng của tôi khi cân nhắc đưa cả vợ và 2 con tham gia chuyến lặn trải nghiệm cùng cá mập - hướng dẫn viên và chuyên gia lặn cùng cá mập Danie Bester cho biết anh đã có hơn 4 năm trong nghề và chưa từng có sai sót nào xảy ra.

Aliwal Dive Centre là một phần của nỗ lực bảo tồn sinh vật biển, trong đó có loài cá mập ở Ấn Độ Dương, xung quanh thành phố biển Durban.

Từ bỏ những công việc trước đó ở Pretoria và Johannesburg, Danie chọn nghề hướng dẫn lặn cùng cá mập, bởi anh có thể làm điều mình yêu thích và muốn đóng góp thay đổi nhận thức về loài động vật này.

Sau khi giúp chọn lựa những bộ đồ bơi, chân vịt và mặt nạ chống nước, Danie dặn dò kỹ chúng tôi cần giữ tay khép nách, sử dụng chân vịt để bơi một cách mềm mại, tránh tình huống cá mập nhầm lẫn tay với các loài cá nhỏ khác làm thức ăn và có thể tấn công.

Tuân thủ nghiêm ngặt các yêu cầu về khai báo y tế trong mùa đại dịch COVID-19, gia đình tôi gồm 4 người và bạn Lina, 17 tuổi, công dân Nam Phi gốc Ấn Độ tham gia chuyến lặn cùng cá mập trong một nhóm. Bố mẹ của Lina chiều lòng con gái nhưng vẫn lo lắng tiễn ra tận bãi biển chờ đợi.

Lướt sóng một cách an toàn trên những chiếc thuyền Superduck Semi Rigid dài 8m tùy chỉnh được trang bị động cơ Yamaha Four Stroke 2x100 HP, đến khu vực phía Nam Bãi cạn Aliwal, nơi các hướng dẫn viên lành nghề cho biết có rất nhiều cá mập. Chiếc thuyền máy hiện đại đưa nhóm đến khu vực cách bờ khoảng 7km, mức nước sâu từ 20-30m.

Cá mập đầu den đại dương từ nhiều hướng. (Ảnh: Đình Lượng/Vietnam+)

Chúng tôi may mắn được hưởng một ngày Quốc tế Lao động đẹp trời, biển tương đối lặng, nước trong xanh, ánh sáng Mặt Trời giúp tầm nhìn tới đáy biển. Vào mùa sinh sản từ tháng 7 đến tháng 11 hàng năm, các loài cá mập thường tập trung với mật độ cao tại vùng biển này.

Thuyền trưởng Keith Rousouw với 25 năm kinh nghiệm hướng dẫn lặn cùng cá mập trực tiếp điều khiển chiếc thuyền. Ông cho biết nhóm hỗ trợ gồm 4 thợ lặn đi trên chiếc thuyền khác giúp chúng tôi thu hút cá mập, sử dụng thức ăn là những loài cá biển nhỏ được sơ chế và tuân thủ nghiêm ngặt giấy phép Lặn cá mập của Bộ Môi trường Nam Phi.

Chiếc lồng inox nổi lập lờ trên mặt nước nhờ 2 chiếc phao. Lồng do kỹ sư thiết kế và hoàn thiện có thể chứa 8 người cùng một lúc, mang lại không gian tương đối thoải mái cho 4 du khách trong chuyến du lịch khám phá này. Bạn có thể sẽ băn khoăn với con số 4? Tôi chọn phương án bơi cùng Danie ngay từ đầu sau khi tham vấn ý kiến của hai chuyên gia lành nghề này. Danie để tôi bám trên cọc gỗ nổi nhờ hai chiếc phao lớn, gắn dây nối với lồng sắt, để có thể quan sát rộng hơn và trải nghiệm tốt hơn.

Bạn có thể cảm nhận rõ hơn những lo lắng của tôi khi đã từng xem những thước phim về cá mập. Những con cá mập đầu đen đại dương (Oceanic Blacktip) dài từ 1,5-2m, thân hình mập mạp với mõm nhọn, khe mang dài và không có gờ giữa các vây lưng. Loài này đạt chiều dài tối đa được biết đến là 2,8m và trọng lượng tối đa là 123kg. Hầu hết các cá thể có đầu hoặc mép màu đen trên vây ngực, vây lưng, vây bụng và vây đuôi.

Danie trực tiếp ở dưới nước cùng chúng tôi và Keith kỹ lưỡng quan sát từ trên thuyền. Chuyên gia Danie lần lượt giúp các thành viên trong nhóm bám vào chiếc cọc gỗ và bơi cùng từng người tới gần hơn với những con cá mập. Trải nghiệm lặn và ở thật gần những con cá mập khẳng định sự yêu mến và hiểu biết của Danie với loài cá này - bình tĩnh và luôn uyển chuyển.

Giữa các khoảng thời gian lặn và quan sát dưới nước, tôi ngoi lên mặt nước để thở nhưng rất nhiều lần nhìn thấy những vây lưng trước cao và thuôn nhọn hình liềm của những con cá mập đầu đen đại dương di chuyển xung quanh, chiều dài khoảng 1,5m và nặng khoảng từ 50-70kg theo như Danie nhận định.

Cá mập đầu đen nhanh nhẹn và là động vật ăn thịt đầy năng lượng. Oceanic Blacktip có thể nhảy ra khỏi mặt nước trong khi tấn công các đàn cá nhỏ. Phong thái của chúng được mô tả là “rụt rè” so với các loài cá mập cầu lớn khác (họ Carcharhinus), vốn phổ biến ở các vùng biển nhiệt đới và cận nhiệt đới ven biển trên khắp thế giới, bao gồm cả môi trường sống nước lợ.

Chúng tôi nhận định đã gặp khoảng 25-30 cá thể cá mập đầu đen đại dương trong suốt chuyến đi, nhưng Danie cho biết có khoảng 17 con (có lẽ do quá lo lắng nên dân không chuyên “nhìn gà hóa quốc”).

Rất nhiều lần trong khi được bơi cạnh Danie đến gần hơn những con cá mập, cảm nhận rất rõ như chúng đang lao về phía bạn, nhưng lại chuyển hướng một cách uyển chuyển. Dù đã có những trải nghiệm thật gần với loài động vật hung dữ này, ở một mức độ nhất định, tôi phải thừa nhận rằng dường như chúng rất thân thiện. Và phải thật kiềm chế, chúng tôi mới không đưa tay để chạm vào những thân hình bơi uyển chuyển thật gần - điều chuyên gia Danie luôn cảnh báo tuyệt đối tuân thủ.

Không chỉ có trải nghiệm lặn với cá mập, chuyến đi mang đến những hiểu biết về các loài sinh vật khác sinh sống tại vùng biển nông dưới 40m và loài cá nhỏ cộng sinh luôn “sát cánh” cùng những cá thể cá mập. Một điểm cộng khác là bạn sẽ được trải nghiệm lướt sóng trên con thuyền hiện đại do các thuyền trưởng lành nghề điều khiển.

Tạm biệt chúng tôi, chị Basie Aukermann, Giám đốc Aliwal Dive Centre cho biết Trung tâm đã đóng góp tích cực, thầm lặng vào bảo tồn sinh vật biển tại Aliwal Shoal Protected Area và thật vui mừng vì có những du khách từ đất nước Việt Nam xa xôi đã đến và trải nghiệm.

Thiên nhiên có những cách vận hành riêng và Nam Phi không chỉ nổi tiếng với Big Five trên cạn. Vùng đất của những trải nghiệm tuyệt vời để thử thách ý chí và thú mạo hiểm, khám phá.