Tình quê trên cỏ bàng

Bà Lê Thị Phương Thảo cùng những sản phẩm cỏ bàng tại các triển lãm lớn. Ảnh: GIA KHÁNH

Hướng đi mới từ nghề cũ

Bà Thảo yêu nghề giáo. Tuy nhiên, nghề truyền thống của gia đình chuyên sản xuất các mặt hàng từ chiếu uzu và cói đang đứng trước nguy cơ mai một vì sự cạnh tranh của thị trường, vì nguồn uzu ngày càng khan hiếm, bà quyết định chia tay công việc giáo viên, toàn tâm toàn ý cho cơ sở Tân Phú Hưng. Dần dần, nguồn nguyên liệu cỏ bàng phong phú đã mở ra hướng đi khác cho bà. “Sản phẩm từ cỏ bàng vừa có tính ứng dụng cao, mang lại giá trị thẩm mỹ, vừa thân thiện với môi trường. Cần làm gì để đưa chúng ra thị trường rộng rãi hơn?”, những ý tưởng cứ nhen nhóm trong lòng bà, ngày càng rõ nét hơn.

Ý tưởng được hiện thực hóa, khi những chiếc túi xách hình dáng đơn giản được “trình làng”. Chất liệu cỏ bàng rất mềm, nhẹ, bền màu, bền dáng. Bà Thảo sử dụng thử, nhận thấy chúng chịu lực tốt trong thời gian dài, rất phù hợp làm vật dụng trong hoạt động hằng ngày. Khiếu mỹ thuật, niềm đam mê sáng tạo giúp bà thuần thục tạo ra nhiều sản phẩm túi đa dạng về kiểu dáng lẫn kích thước như: Ba lô, túi trụ, túi sò, giỏ đi biển, giỏ bàng miệng vuông, giỏ bàng quai nẹp gỗ, giỏ gợn sóng bàng, túi chữ U… Chúng được làm bằng nhiều chất liệu, từ uzu, lá buông, nhưng nhiều nhất vẫn là cỏ bàng. Về sau, còn có ví tiền, dép, nón xếp, chỉ cần nghĩ ra được là bà cặm cụi vẽ mẫu, thiết kế, chỉnh sửa cho đến khi sản phẩm hoàn thiện nhất.

Muốn tìm gặp bà Thảo ở xưởng sản xuất sẽ rất khó khăn, vì bà bận rộn và luôn tất bật với niềm đam mê của mình. Nhưng cứ đến các hội chợ, triển lãm, diễn đàn OCOP lớn nhỏ, trong và ngoài tỉnh, sẽ gặp gian hàng của cơ sở Tân Phú Hưng, với đủ loại sản phẩm bắt mắt, được chứng nhận đạt chuẩn OCOP 3 sao. Thậm chí, chúng còn đại diện sản phẩm đặc trưng của An Giang tham dự triển lãm A80 tại Hà Nội dịp Quốc khánh vừa qua. Bà hạnh phúc với sự bận rộn ấy, bởi bà đã phần nào mang lại thành công khi gánh vác nghề xưa cũ của gia đình, bằng cách nghĩ, cách làm của riêng mình. “Càng làm tôi càng yêu nghề này hơn. Vì mỗi sợi cỏ bàng như có linh hồn, như kể câu chuyện của quê hương mình”, bà mỉm cười nói.

Nâng tầm giá trị từ nét vẽ

Những sản phẩm thủ công mỹ nghệ từ cỏ bàng được cơ sở Tân Phú Hưng sản xuất và nâng cấp mẫu mã hàng chục năm nay dần trở nên quen thuộc với khách hàng, có chỗ đứng ổn định trên thị trường. Tuy nhiên, sự “quen thuộc” ấy có thể trở thành lối mòn, khó tạo ra bứt phá, thậm chí chậm nhịp so với nhu cầu ngày càng đa dạng của khách hàng. Để tránh tình trạng này, bà Thảo đầu tư thêm bước tiến mới: Thổi hồn vào sản phẩm bằng những nét vẽ.

Ban đầu, cơ sở Tân Phú Hưng đưa ra một số mẫu vẽ cơ bản về hoa cỏ, phong cảnh thiên nhiên, cô gái mặc áo dài trắng… Tay nghề thợ vẽ thuần thục hơn, họ vẽ phong cảnh đặc trưng của quê hương như: Miếu Bà Chúa Xứ núi Sam, rừng tràm Trà Sư, hàng cây thốt nốt mùa nước nổi… Đến khi tay nghề điêu luyện rồi, cơ sở tự tin nhận đặt hàng tranh vẽ theo ý khách. Hình chân dung, hình phong cảnh nổi tiếng trong cả nước đều được những đôi tay “thợ vẽ” miền quê chăm chút, phác họa lung linh. Mẫu đơn giản được vẽ trong vài chục phút, còn mẫu phức tạp, nhiều chi tiết như Miếu Bà Chúa Xứ cũng chỉ cần 2 - 3 tiếng đồng hồ.

Mỗi sản phẩm đến tay khách hàng đều được vẽ tỉ mỉ bằng tay, chất chứa công sức, tài hoa và tính đặc thù của từng “tác phẩm”, nên khách hàng rất ưa chuộng. Đó là một bức tranh nhỏ, nhưng giá trị thẩm mỹ, giá trị tinh thần không hề nhỏ. Khách hàng cảm thấy như luôn mang theo một góc quê bên mình. Đặc biệt, giá cả giữa sản phẩm truyền thống và sản phẩm vẽ tranh chỉ chênh lệch vài chục ngàn đồng, cao nhất là 150.000 đồng. Đáp ứng nhu cầu đa dạng của thị trường, cơ sở còn đầu tư thêu tranh, khắc tranh trên túi, đẹp và bền chẳng kém gì tranh vẽ.

Giữa nhịp sống hiện đại, khi những sản phẩm công nghiệp lên ngôi, bà Lê Thị Phương Thảo vẫn âm thầm giữ lấy hồn quê qua từng sợi cỏ bàng, từng đường nét vẽ. Với bà, đó không chỉ là công việc mà là hành trình giữ nghề, làm mới nghề và kể chuyện quê hương bằng đôi tay người thợ Việt.

 GIA KHÁNH