Trên đồng nước nổi

14/08/2025 - 05:00

Mùa nước nổi về, nhiều cánh đồng quê tôi như khoác lên mình tấm áo mới trắng xóa bất tận. Đây là mùa của sản vật đồng trù phú, ban tặng cho ngư dân gắn bó cả đời với miệt sông nước Cửu Long.

Chòng chành theo con nước

Người miền Tây vốn cần cù, chịu khó, trước khi con nước tràn đồng là đã lo liệu đủ thứ từ sửa sang ngư cụ đến chọn chỗ đặt đú cho “ăn chắc”. Ngay từ khi con nước mới ngấp nghé ngoài bờ ruộng, chú Út (56 tuổi), ngụ xã An Phú đã chuẩn bị kỹ lưỡng cho mùa mưu sinh. Mỗi tay, luồng dớn đều được ông kiểm tra cẩn thận. Cái nào rách thì vá víu lại, còn cái nào cũ quá thì ông mạnh dạn thay mới. Chú Út chậm rãi nói: “Bộ ngư cụ này cũng tốn vài triệu bạc chứ không ít, nhưng không chuẩn bị chu đáo thì khi nước lên, cá về là tiếc lắm!”.

Mùa nước nổi, cuộc sống trên đồng không lúc nào ngơi nghỉ. Ngày nào cũng vậy, sáng sớm khi mặt trời vừa nhú lên, anh Tư Lả đã có mặt cùng cha, lặng lẽ ra giữa dòng nước mênh mông để đặt dớn, giăng lưới. Công việc này cứ lặp lại đều đặn 2 lần 1 ngày: Sáng, trưa. “Có hôm trời nắng ráo, cá linh về nhiều, kéo đú lên thấy cá tươi rói, ai cũng phấn khởi. Mỗi mẻ cá lớn nhỏ đều là món quà “trời cho” nên ít hay nhiều chúng tôi cũng thầm cảm ơn!” - anh Lả nói với giọng hào sảng.

Đồng nước nổi bình yên nhưng là nguồn sinh kế của nhiều người. Ảnh: PHƯƠNG LAN

Chia sẻ với chúng tôi, anh Lả niềm nở: “Cá linh là đặc sản mùa nước nổi, bởi giá bán khá cao nên ai cũng mong bắt được nhiều. Có ngày cá ít, kéo đú lên chưa được chục ký, nhưng người dân vẫn vui vì đó là lộc do “trời ban”. Những ngày cá linh chạy mạnh, có khi bắt được khoảng 100kg, mang ra chợ bán 30.000 đồng/kg, tiền bạc rủng rỉnh, đủ trang trải cuộc sống gia đình. Năm nay, những cánh đồng xã An Phú (ngoài đê bao), con nước về sớm, song cá linh thì vẫn chưa về nhiều, bà con đang mong lắm!”.

Chú Út đã gắn bó với nghề đặt đú, giăng lưới từ thuở còn trai trẻ. Đến nay, chú vẫn miệt mài bên chiếc xuồng nhỏ, cùng con trai mình chuẩn bị ngư cụ khi nước vừa lên. “Nghề này tuy cực, nhưng quen rồi! Lặn ngụp giữa đồng nước nổi, có khi trời mưa gió, có khi nắng cháy da, nhưng đó là chuyện thường. Người ngoài nhìn vào thấy vất vả, nhưng với tôi và bao người dân vùng này, mùa nước nổi là mùa ấm no với đủ loại sản vật, như: Cá linh, cá rô, bông điên điển, chuột đồng, cua, ốc… Tất cả đều là lộc của trời” - chú Út phấn khởi nói.

Gắn bó với đồng nước nổi

Cuộc sống vùng nước nổi tuy vất vả nhưng đầy ắp tiếng cười. Sáng sớm, khi cá vừa dính đú là cả nhà rộn ràng, người ra đồng, người ở nhà chuẩn bị bữa sáng với món cá linh kho tiêu, canh chua bông điên điển. Cá bán được thì chia sẻ với hàng xóm, ai có thì giúp người thiếu, cái tình quê hương cứ thế mà lớn lên qua từng mùa nước nổi.

3 giờ sáng, chúng tôi có mặt ở “chợ ma” Tha La, phường Vĩnh Tế, nơi nổi tiếng là điểm hội tụ sản vật mùa nước nổi, tập kết của nhiều thương lái khi trúng mẻ tôm, cua, cá đồng. Màn đêm tĩnh mịch, nhá nhem những ngọn đèn thưa thớt soi sáng hơn 10 người ngồi bán đủ loại cá, đặc biệt là các loại cá ngon mùa nước nổi, như: Cá linh, tép đồng…

Anh Lả phấn khởi khi được mẻ cá linh kha khá. Ảnh: PHƯƠNG LAN

Bà Thủy, ngụ phường Vĩnh Tế cặm cụi làm sạch thau cá linh trước mặt để kịp bán cho khách, niềm nở tiếp chuyện chúng tôi. “Tôi bán ở đây mấy chục năm rồi! Chợ họp từ khoảng 2 - 3 giờ sáng, đến tầm 7 giờ thì tan. Mùa nước nổi, ghe, xuồng của ngư dân đánh bắt được thường ghé bến ở chợ này nên rất tấp nập, đông vui. Năm nay, con nước trên cánh đồng ven biên phường Vĩnh Tế, Tịnh Biên về hơi trễ nên sản vật cũng không phong phú. Hy vọng ít tuần nữa, nước tràn đồng, chúng tôi sẽ tiếp tục có một mùa bội thu” - bà Thủy chia sẻ.

Mùa nước nổi không chỉ mang lại sản vật cho vùng quê mà còn là mùa của hy vọng. Mỗi ngày, mỗi chuyến xuồng ra đồng là thêm một lần mong đợi, hy vọng được con cá, con tôm đem về. Đó cũng là mùa để người dân miền Tây sông nước sống thuận theo tự nhiên, biết quý trọng từng mùa nước, từng con cá. Dẫu hôm “trúng”, hôm “thất” nhưng họ vẫn cần mẫn, chịu khó, lạc quan và luôn biết tận hưởng từng khoảnh khắc mưa nắng quê nhà.

Mùa nước nổi rồi cũng sẽ đi qua, nhưng những câu chuyện lao động, tiếng cười, niềm vui rôm rả và sự gắn bó của người dân đồng nước nổi sẽ còn mãi, như tình quê dào dạt không bao giờ cạn.

PHƯƠNG LAN