TX. Tịnh Biên hướng đến mục tiêu hình thành và phát triển bền vững vùng chuyên canh lúa chất lượng cao, phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh. Ngoài ra, hướng đến việc tổ chức lại hệ thống sản xuất theo chuỗi giá trị, áp dụng các quy trình canh tác bền vững, nhằm nâng cao thu nhập của người trồng lúa, giảm phát thải khí nhà kính và thích ứng với biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường sinh thái.
Cùng với đó, thúc đẩy hình thành, phát triển ổn định hợp tác xã, tổ hợp tác, tổ chức nông dân, đóng góp quan trọng vào chuỗi liên kết lúa gạo trên địa bàn thị xã. Tăng dần tỷ lệ sản xuất có liên kết tiêu thụ; xây dựng chuỗi giá trị ngành hàng lúa gạo điển hình, làm mô hình kiểu mẫu cho phát triển lĩnh vực lúa gạo tại TX. Tịnh Biên đến năm 2030.
UBND TX. Tịnh Biên xác định 2 giai đoạn thực hiện. Giai đoạn 1, phấn đấu đến năm 2025, diện tích canh tác vùng chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp trên 3.264ha, tập trung thực hiện ở xã, phường đã tham gia Dự án chuyển đổi nông nghiệp bền vững tại Việt Nam (VnSAT); Dự án chống chịu khí hậu tổng hợp và sinh kế bền vững ĐBSCL (Dự án WB9). Trên cơ sở đó, dần dần mở rộng tại xã, phường khác có vùng sản xuất tập trung.
Đề án hướng đến mục tiêu tăng lợi nhuận người trồng lúa đạt trên 50%
Giai đoạn 2 được thực hiện từ năm 2026 - 2030, xác định cụ thể khu vực trọng tâm để lập Dự án đầu tư phát triển vùng lúa chuyên canh chất lượng cao và phát thải thấp ngoài vùng Dự án VnSAT. Đồng thời, mở rộng thêm diện tích để đạt mục tiêu khoảng 10.000ha. Giai đoạn này, tập trung vào đầu tư hoàn thiện cơ sở hạ tầng cho những vùng diện tích mới, tổ chức lại sản xuất, xây dựng chuỗi giá trị, hoàn thiện hệ thống MRV (đo đạc, báo cáo, kiểm tra) và có diện tích đủ điều kiện tham gia chi trả tín chỉ carbon.
Đến năm 2030, nông dân địa phương giảm lượng lúa giống gieo sạ xuống dưới 70kg/ha; lượng phân, thuốc bảo vệ thực vật có nguồn gốc hóa học giảm 30%; lượng nước tưới giảm 20% so với canh tác truyền thống; 100% diện tích áp dụng ít nhất một quy trình canh tác bền vững (“1 phải 5 giảm”, SRP, tưới khô xen kẽ) và các tiêu chuẩn thực hành nông nghiệp tốt được chứng nhận và được cấp mã số vùng trồng.
TX. Tịnh Biên đề ra mục tiêu đến năm 2030, toàn bộ 100% diện tích sản xuất vùng chuyên canh lúa chất lượng cao, phát thải thấp có liên kết giữa doanh nghiệp với tổ hợp tác, hợp tác xã hoặc tổ chức nông dân trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm. Song song đó, tỷ lệ cơ giới hóa đồng bộ đạt trên 70% diện tích; trên 6.000 hộ áp dụng quy trình canh tác bền vững. Tỷ lệ thất thoát sau thu hoạch dưới 8%; 100% rơm được thu gom khỏi đồng ruộng và được chế biến tái sử dụng; giảm trên 10% lượng phát thải khí nhà kính so với canh tác lúa truyền thống.
Đặc biệt, theo mục tiêu của Đề án, nông dân tham gia tăng 40% giá trị gia tăng trong chuỗi lúa gạo, tỷ suất lợi nhuận người trồng lúa đạt trên 50%. Lượng gạo xuất khẩu mang thương hiệu chất lượng cao, phát thải thấp chiếm trên 20% tổng lượng gạo xuất khẩu của toàn vùng chuyên canh…
Để đạt mục tiêu trên, UBND TX. Tịnh Biên đã đề nghị ban, ngành, đoàn thể và các địa phương đẩy mạnh thực hiện các giải pháp, cơ chế, chính sách của Chính phủ về khuyến nông, khuyến khích phát triển hợp tác liên kết trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp… Đồng thời, thực hiện hiệu quả các chính sách của tỉnh, như: Đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp tỉnh; hỗ trợ, nâng cao năng lực, khuyến khích phát triển hợp tác xã...
Bên cạnh đó, TX. Tịnh Biên sẽ triển khai các giải pháp quy hoạch và tổ chức lại sản xuất. Tiếp tục đầu tư, nâng cấp hệ thống giao thông nội đồng, kết nối giao thông nội đồng và hệ thống giao thông liên vùng trong thị xã; hoàn thiện và nâng cấp hệ thống thủy lợi tưới, tiêu nội đồng; áp dụng tốt các giải pháp kỹ thuật trong sản xuất. Cùng với các giải pháp về khoa học và công nghệ, như: Công tác giống, kỹ thuật canh tác; ứng dụng khoa học công nghệ, chuyển đổi số; giải pháp về cơ giới hóa. Tập huấn, nâng cao năng lực cho hợp tác xã, tổ hợp tác, tổ chức nông dân, tổ khuyến nông cộng đồng, cán bộ và nông dân.
Mặt khác, tăng cường thông tin, tuyên truyền chủ trương, chính sách lợi ích của sự phát triển vùng lúa chuyên canh chất lượng cao, phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh, gắn với chuỗi giá trị lúa gạo. Tuyên truyền, nhân rộng mô hình tốt, hiệu quả; sáng kiến mới trong sản xuất lúa; tập trung mời gọi doanh nghiệp, hợp tác xã liên kết, tiêu thụ sản phẩm…
MINH ĐỨC