Xây dựng vững chắc nền tảng lý luận của Đảng

Trụ sở làm việc của phường Long Xuyên sau sắp xếp, sáp nhập. Ảnh: NGÔ HOÀNG

Hướng đến gần dân, hiểu dân

Từ khi tiếp cận chủ nghĩa Mác - Lênin cho đến xây dựng đảng chuyên chính cách mạng, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn nhấn mạnh nguyên tắc “lấy dân làm gốc”, xây dựng chính quyền của dân, do dân, vì dân. Nhờ nền tảng lý luận vững chắc ấy, Đảng ta đã lãnh đạo Nhân dân vượt qua muôn vàn khó khăn, thử thách, đưa cách mạng đến thắng lợi từng bước. Trong công cuộc đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hôm nay, việc củng cố nền tảng lý luận càng trở nên cấp thiết, đặc biệt khi Đảng chủ trương tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước. Một trong những nội dung lý luận quan trọng được Đảng cụ thể hóa là mô hình chính quyền địa phương 2 cấp - một bước đi chiến lược nhằm xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của dân, do dân, vì dân, gần dân hơn.

Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng xác định rõ: “Tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả”. Từ định hướng ấy, Đảng chủ trương thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp (tỉnh và xã), giảm cấp trung gian (huyện) nhằm khắc phục tình trạng chồng chéo, cồng kềnh, quan liêu, xa dân. Đây là sự vận dụng sáng tạo nguyên tắc tập trung dân chủ, kết hợp quản lý nhà nước với phát huy quyền làm chủ của Nhân dân.

Về mặt lý luận, Đảng nhấn mạnh, tinh gọn không phải là cắt giảm cơ học mà là tái cấu trúc để tăng cường hiệu quả quản lý, phục vụ Nhân dân tốt hơn. Việc giảm cấp huyện trung gian giúp rút ngắn khoảng cách giữa chính quyền với người dân, giảm đầu mối, thủ tục, chi phí hành chính. Đồng thời, tăng cường phân cấp, phân quyền cho cấp xã - nơi trực tiếp tiếp xúc với Nhân dân để giải quyết kịp thời vấn đề phát sinh tại cơ sở. Đây chính là sự cụ thể hóa tư tưởng Hồ Chí Minh: “Cán bộ là cái gốc của mọi công việc”, “gần dân, hiểu dân, học dân, có trách nhiệm với dân”.

Thông suốt trong hành động

Trước khi hợp nhất thành tỉnh An Giang mới, tỉnh An Giang cũ có 155 đơn vị hành chính cấp xã, tỉnh Kiên Giang có 143 đơn vị. Sau sắp xếp, toàn tỉnh còn 102 xã, phường, đặc khu, giảm gần 66% đơn vị hành chính, tinh gọn đáng kể tổ chức bộ máy. Kết quả vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp trên địa bàn tỉnh trong hơn 4 tháng qua bước đầu ổn định, không xảy ra tình trạng gián đoạn trong quản lý nhà nước. Việc giảm đầu mối trung gian cấp huyện giúp loại bỏ nhiều khâu hành chính không cần thiết, tiết kiệm ngân sách, giảm gánh nặng cho người dân và doanh nghiệp. Cấp xã được trao thêm quyền hạn, chủ động giải quyết vấn đề thuộc thẩm quyền, đáp ứng nhanh hơn nhu cầu của Nhân dân. Chính quyền gần dân, sát dân hơn, tạo điều kiện để người dân tham gia trực tiếp vào xây dựng và giám sát chính sách tại địa phương.

Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Tiến Hải khẳng định: “Việc sắp xếp lại đơn vị hành chính đã khẳng định quyết tâm chính trị to lớn trong xây dựng một nền quản trị hiện đại, hiệu năng, hiệu lực và hiệu quả. Bộ máy chính quyền địa phương được kiện toàn theo mô hình tinh gọn, 2 cấp, với 102 đơn vị hành chính (85 xã, 14 phường, 3 đặc khu), tạo điều kiện thuận lợi cho quản lý thống nhất và phát triển toàn diện. Hội đồng nhân dân các cấp ngày càng thể hiện rõ vai trò cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương, kịp thời cụ thể hóa nghị quyết của Đảng, ban hành nhiều cơ chế, chính sách quan trọng, đồng thời nâng cao chất lượng hoạt động giám sát”.

Theo đồng chí Nguyễn Tiến Hải, trên nền tảng bộ máy chính quyền tinh gọn và hiệu quả, ủy ban nhân dân các cấp đã chuyển mạnh sang vai trò kiến tạo, đồng hành cùng doanh nghiệp, thực hiện cải cách hành chính với chuyển đổi số, tiến tới mọi thủ tục đều được giải quyết trên môi trường điện tử và kết nối với Cổng Dịch vụ công quốc gia. Công tác tiếp dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo được quan tâm, phần lớn vụ việc phức tạp, tồn đọng, kéo dài đã được xử lý căn cơ, tạo niềm tin trong Nhân dân. Đây chính là bước đột phá trong hiện thực hóa phương châm “Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân”.

Lý luận về xây dựng chính quyền địa phương 2 cấp bước đầu được thực tế kiểm nghiệm là bước đi đúng hướng. Tuy nhiên, để phát huy hiệu quả về lâu dài, cần củng cố nền tảng lý luận trong đội ngũ cán bộ, đảng viên. Theo đó, phải tăng cường công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, quán triệt sâu sắc chỉ thị, nghị quyết của Trung ương về tinh gọn tổ chức bộ máy; tổ chức bồi dưỡng lý luận cho cán bộ các cấp, giúp họ nhận thức rõ bản chất khoa học, cách mạng của mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Chỉ khi cán bộ thấm nhuần lý luận mới có thể hành động đúng đắn, sáng tạo trong thực tiễn, để thực tiễn củng cố lý luận, tương hỗ phát triển bền vững. Đồng thời, tăng cường sự giám sát của hội đồng nhân dân, Mặt trận, các đoàn thể và Nhân dân đối với hoạt động của chính quyền; xây dựng cơ chế phản hồi nhanh, xử lý nghiêm biểu hiện quan liêu, xa dân, lợi ích nhóm; phát huy vai trò của cộng đồng trong giám sát, tham gia xây dựng chính sách thông qua các nền tảng số.

NGÔ HOÀNG