'Cảm giác mạnh' với món lịch sông Hạ Vàng

Lịch om chuối đậu

Bước chân đến xứ Nghệ, bụng dạ tôi đã chuẩn bị cho những bữa tiệc lươn, con mắt hau háu kiếm tìm quán xá có bán đặc sản lươn. Dĩ nhiên, hầu hết các món chế biến từ lươn của xứ Nghệ theo trải nghiệm của tôi thì quả thật “danh bất hư truyền”. Nhưng “bài ca lươn” xứ Nghệ cứ để sau. Bởi vì, tôi bất ngờ được chiêu đãi món lịch sông Hạ Vàng. Mà nói thật, nó đã cho tôi “cảm giác mạnh” hơn cả các món lươn.

Trước tiên cũng nên nói về sông Hạ Vàng, nơi “nuôi nấng” con lịch một chút. Sông Hạ Vàng là một con sông nhỏ tại tỉnh Hà Tĩnh. Nó bắt nguồn từ H.Thạch Hà (Hà Tĩnh). Từ đây, sông chảy theo hướng đông bắc đổ ra Biển Đông tại cửa Sót thuộc xã Thạch Kim, Thạch Hà. Con lịch khai thác hoàn toàn tự nhiên trên con sông này. Đặc biệt, mùa mưa xứ Nghệ là thời điểm con lịch ngoi lên rất nhiều từ đáy sông. Theo người dân địa phương, lịch sống ở vùng sông nước mặn gần cửa Sót. Nhưng mùa mưa, nước ngọt đổ xuống nhiều, chúng lại rậm rực ngoi lên từ dưới lớp bùn để “diễu hành”, giao phối, sinh sản.

Tôi may mắn đến đây đúng vào mùa lịch và được thưởng thức đặc sản lịch um chuối đậu tại một nhà hàng bên cạnh cầu cửa Sót. Chị chủ quán đặc sệt giọng xứ Nghệ cho biết: “Quán ni cũng có bán lươn. Nhưng mùa ni có lịch thì ăn lịch để biết mùi vị nó ngon ra răng”. Tôi nghĩ thầm trong bụng: “Ngon ra răng ăn rồi mới biết”. Nói thật, hồi xưa tôi cũng từng ăn các món chế biến từ con lịch mà người dân xứ Quảng quê tôi gọi là con lạch. Trong ký ức ủa tôi, lịch là món ăn đặc sản “quý hiếm” mà năm thì mười họa mới thưởng thức được. Cũng vì thế tôi háo hức được khám phá ngay món lịch um chuối đậu ở xứ Nghệ này.

Theo ghi nhận của tôi, lịch um chuối đậu cũng có công thức chế biến giống như món lươn um chuối đậu đúng “phiên bản” xứ Nghệ. Theo đó, lịch cắt khúc tầm 2 lóng tay trở lại. Sau đó, đem lịch đã ướp gia vị để chừng 30 phút cho gia vị thấm thì cho vào chảo chiên sơ. Các loại gia vị tổng hợp để sử dụng cho các công đoạn chế biến cho món lịch um chuối đậu là bản hợp tấu quá cầu kỳ. Nào là hành, tiêu, ớt, tỏi, bột nêm, bột nghệ, nghệ tươi, riềng, sả, mắm tôm, giấm, rượu… Bên cạnh các gia vị đúng gu xứ Nghệ thì bắt buộc phải có sự “tham dự” của chuối xanh, đậu phụ mới ra món lịch om chuối đậu. Nhưng như vậy cũng chưa “vẹn tình” con lịch sông Hạ Vàng. Bắc nồi lịch om lên bàn, khi chuối xanh và lịch mềm, nước trong nồi vàng sánh màu nghệ, nêm vừa ăn thì cho lá nghệ, lá tía tô và lá lốt thái sợi trộn đều vào thì mới “ngất ngây con gà tây”.

Lịch sông Hạ Vàng thịt chắc, vị ngọt đậm đà, ăn rất “mát môi”. Nếu có “trách” con lịch thì “trách” rằng tại sao thịt lươn không hề có xương còn thịt lịch thì khá nhiều xương. Vì thế khi ăn cũng phải nhẩn nha từ tốn. Vâng, từ từ mà… tốn cơm đấy bạn nhé.

Theo QUANG VIÊN (Thanh Niên Online)