Dân dã bánh ú nước tro

Tuy nhiên, tại xã Mỹ Đức (huyện Châu Phú, tỉnh An Giang) vẫn còn một số gia đình duy trì nghề làm bánh ú nước tro, như lưu giữ món ngon truyền thống. Để làm được món bánh này rất kỳ công.

Gia đình chị Nguyễn Thị Đẹp, ấp Mỹ Phó, xã Mỹ Đức chuyên làm các loại bánh dân gian. Trong đó, bánh ú tro là loại bánh làm kỳ công hơn hẳn, bởi cần đến 3 ngày chuẩn bị các nguyên liệu cần thiết, như: Ngâm nếp với nước tro, tước dây chuối buộc bánh, tìm lá tre bản to để gói bánh….

Chị Nguyễn Thị Đẹp cho biết: “Làm bánh ú tro cần nhiều thời gian, bởi phần nếp sau khi mua về phải vo sạch để khô nước, sau đó trộn nước tro gòn vào nếp ngâm thêm 3 ngày, tiếp tục rút nước để cho ráo hạt nếp và trộn nước lá dứa vào để tạo màu tự nhiên đẹp mắt.

Còn phần đậu xanh làm nhân bánh ú được ngâm cho nở, nấu chín và xào cùng với đường. Đối với phần lá tre gói bánh và dây chuối buộc bánh gia đình trồng sẵn để chủ động khi có người đặt bánh”.

Trong những đợt bánh chị Nguyễn Thị Đẹp làm giao cho khách luôn có sự góp sức của mẹ chồng là bà Nguyễn Thị Xuê. Ở tuổi 73, bà Xuê vẫn thoăn thoắt đôi tay, trong tích tắt đã hoàn thành một chiếc bánh ú, cho thấy sự lành nghề của người đã mấy mươi năm gắn bó với chiếc bánh dân gian.

Theo lời của bà Xuê, tay nghề làm bánh của bà cũng được truyền lại từ mẹ chồng, nay truyền lại cho con dâu, cứ vậy mà nghề làm bánh của gia đình trở thành truyền thống, tiếp nối cho thế hệ sau.

Với nhiều năm kinh nghiệm gói bánh của mình, bà Lê Thị Xuê cho biết: “Để làm ra những chiếc bánh ú tro chất lượng, gia đình bà tự mua tro gòn về để ủ lấy phần nước sau đó dùng nước tro ngâm với nếp. Nước tro có công dụng giúp cho da bánh ú mềm dẻo và có màu sắc hấp dẫn.

Không giống như các loại bánh khác thường dùng lá chuối làm vỏ ngoài, bánh ú tro dùng lá tre làm vỏ, để khi nấu chín phần da bánh không bị dính vào lá làm mất  vẻ bắt mắt. Mỗi chiếc bánh ú tro được gói trong ba chiếc lá tre, xếp thành dạng hình phễu, cho phần nếp và nhân vào bên trong gói chặt lại.

Từ bàn tay khéo léo của những “người thợ” lành nghề, những chiếc bánh ú tro có hình dáng kim tự tháp được cố định bằng dây chuối, cột lại thành chùm cho vào nồi nấu chín trong 3 tiếng. Khi bánh chín được vớt ra, treo lên cho ráo nước.

Bánh ú tro mang hương vị rất đặc trưng do phần nước tro tạo nên, lớp vỏ ngoài có màu xanh trong mềm dẻo, quyện với vị béo bùi ngọt thanh của nhân đậu xanh. Chiếc bánh tuy đơn giản, nhưng mang đến nhiều thương nhớ cho người thưởng thức.

THANH NGÂN