Độc đáo tranh gạo rang

04/11/2020 - 06:27

 - Hạt gạo trắng ngần thơm ngon tự bao đời giúp ta no lòng nay còn trở thành tác phẩm nghệ thuật độc đáo, tuy dung dị nhưng chứa đựng bao nét đẹp chân - thiện - mỹ, đó là tranh gạo rang. Từ những bờ tre, ruộng lúa, những dòng sông yên ả đến những nét thư pháp mạnh mẽ mà uyển chuyển hay nụ cười hiền hậu của cô thôn nữ... đều hiện lên sống động qua từng tác phẩm tranh gạo rang một cách lôi cuốn, mê hoặc.

Càng sáng tạo, tìm hiểu, Phụng càng say mê với nghệ thuật tranh gạo rang

Nghệ thuật là sự sáng tạo không ngừng nghỉ và không bao giờ có điểm dừng, tôi tin điều đó khi một ngày nhìn thấy tranh gạo rang. Nguyên liệu duy nhất là gạo nhưng qua đôi bàn tay khéo léo những hạt gạo như được thổi vào làn gió mới, bỗng dưng có sức sống qua từng đường nét hài hòa gói gọn trong bức tranh.

Làm quen với tranh gạo từ khi còn là cô sinh viên chuyên ngành mỹ thuật, Nguyễn Thị Kim Phụng (Trường Đại học An Giang, sinh năm 1992, ngụ phường Bình Khánh, TP. Long Xuyên) vẫn vẹn nguyên niềm đam mê với tranh gạo rang cho đến tận hôm nay. Có thể xem việc đến với tranh gạo rang giúp Phụng thỏa mãn niềm đam mê với nghệ thuật và từ đây Phụng dần nung nấu ước mơ "khởi nghiệp" từ tranh gạo rang.

"Năm cuối đại học, sau khi hoàn thành bức tranh gạo rang đầu tay, tình cờ có người trông thấy và hỏi mua. Tôi ngỡ ngàng rằng, tranh của cô sinh viên cũng có người hỏi mua sao? Bắt đầu từ đó, tôi tìm hiểu nhiều về tranh gạo rang và tự mày mò, học hỏi trên mạng Internet. Cứ thế, tôi bắt đầu làm và bán những bức tranh gạo rang cho đến bây giờ" - Kim Phụng nhớ lại.

Phụng chia sẻ, thông qua bạn bè, người thân giới thiệu cũng như qua mạng xã hội Facebook, hầu như tháng nào chị cũng có người đặt hàng tranh gạo rang. Thời điểm này đến Tết, lượng khách đặt hàng sẽ tăng, chủ yếu để làm quà biếu tặng hoặc trang trí nhà cửa.

Giá 1 bức tranh gạo rang tùy thuộc vào kích thước cũng như độ khó của chủ đề và sự kỳ công mà người thợ bỏ ra. Trung bình, 1 bức tranh gạo rang có giá từ vài trăm ngàn đồng đến vài triệu đồng. Nhưng trước khi đánh giá mắc rẻ, hãy nghe cách tạo ra nó, bạn sẽ thấy được giá đó có xứng đáng hay không! Như đã đề cập, nguyên liệu tranh gạo rang chỉ duy nhất là gạo.

Có đơn điệu không? Thưa không, từ hạt gạo trong vắt ấy, người thợ với đôi tay khéo léo, tỉ mỉ đã rang được hơn 22 màu gạo khác nhau mà không động đến bất kỳ loại phẩm màu nào. Nào là nâu, đen, trắng, cà phê sữa, cánh ván, nâu đất, vàng nhạt... đều được hình thành nhờ sự điều chỉnh nhiệt độ của ngọn lửa và sự kiên trì của người thợ. Quả là một sự ngạc nhiên cho những ai lần đầu tiếp cận với nghệ thuật tranh gạo rang này!

Bước đầu tiên là chọn gạo, công đoạn nhỏ nhưng lắm công phu. Hạt gạo được chọn phải là những hạt gạo chắc khỏe, bóng đẹp, không bị vỡ, quan trọng là các hạt gạo phải đều nhau. Kế đến là công đoạn rang gạo. Tùy theo nhiệt độ và thời gian khác nhau sẽ cho chúng ta những hạt gạo có màu sắc khác nhau.

 "Mỗi khi rang gạo, tôi xác định phải mất rất nhiều thời gian nên luôn tranh thủ xử lý xong mọi việc để có thể yên tâm... ngồi rang gạo. Tuy cực vì phải ngồi túc trực bên bếp lửa, tay thì trở đều liên tục, mắt không được lơ là nhưng khi nhìn thấy màu lên đẹp, đúng ý mình thì cảm giác vui sướng, phấn khích đến khó tả. Tất nhiên, thời gian đầu khi làm quen với việc rang gạo, tôi làm hỏng khá nhiều vì chưa canh được lửa. Sau mỗi lần thất bại, tôi học được một bài học mới nên đã rút ra nhiều kinh nghiệm cho bản thân" - Kim Phụng đúc kết.

Khi đã phác thảo ý tưởng lên ván, đây là bước đệm giúp định hình sẵn những chi tiết trong bức tranh thì công đoạn quan trọng không kém đó là định hình gạo rang trên bản thảo. Sự tỉ mỉ lúc này càng đòi hỏi phải có ở người thợ hơn bao giờ hết.

Từng hạt gạo được gắn lên theo bảng phác thảo lúc đầu, thận trọng và chỉnh chu đến từng chi tiết nhỏ nhất. Khi đã chỉnh sửa và hoàn tất công đoạn sắp gạo, bức tranh gạo rang được cố định, bảo quản bằng một lớp keo trong suốt. Tiếp đến, bức tranh được mang đi phơi nắng 1-2 ngày hoặc sấy cho khô hết những hạt gạo nhằm kéo dài “tuổi thọ” cho bức tranh.

“Mỗi bức tranh gạo rang khi làm ra, tôi đều đặt cả tâm huyết, tình yêu vào nó. Có như vậy, bức tranh mới có hồn, truyền sức sống đến người thưởng lãm. Dù các công đoạn làm tranh, công phu nhưng khi nghĩ đến bức tranh do chính tay mình làm ra sẽ được ai đó treo trong nhà, ngắm nghía, nâng niu, tôi hạnh phúc lắm. Thời gian không xa, tôi hy vọng sẽ mở được một cơ sở tranh của riêng mình để thỏa sức với niềm đam mê tranh gạo rang!” - nhìn từng bức tranh, Kim Phụng bỗng có niềm khao khát mãnh liệt.

Dẫu phải cạnh tranh với nhiều loại hình tranh nghệ thuật khác trên thị trường, nhưng tranh gạo rang vẫn có vị trí nhất định nhờ sự khác biệt và nét độc đáo rất riêng của mình.

PHƯƠNG LAN

 

Liên kết hữu ích