Hướng phát triển của du lịch bền vững

Những cánh đồng hoa thu hút khách du lịch đến tham quan, chụp ảnh.

Đem lại lợi nhuận cao

Phát triển ngành du lịch phong phú, đa dạng đang là mục tiêu chung của nhiều địa phương. Người nông dân tận dụng tối đa cánh đồng lúa, hoa quả... của mình để đưa vào du lịch. Du lịch nông nghiệp đang được nhiều địa phương triển khai và hoạt động có hiệu quả, tạo điều kiện cho người dân không bỏ ruộng bỏ vườn và phát huy hiệu quả sẵn có của mình… 

Các tour du lịch nông nghiệp như ngắm hoa cúc họa mi, hoa đào... rộn ràng thu hút du khách trên toàn quốc đổ về Hà Nội. Hay Nghệ An, mỗi năm thu hút hàng ngàn du khách theo tour ngắm hoa hướng dương của trang trại bò sữa TH. Hà Nội, các tour du lịch kết hợp nông nghiệp tại trang trại hữu cơ Tuệ Viên- Gia Lâm- Hà Nội thu hút các đoàn tham quan và thực hiện trải nghiệm. Mỗi tour được tính mức giá 70.000 đồng/người/cả ngày và 50.000 đồng/người/nửa ngày. Các làng hoa ven đô Hà Nội, cứ vào dịp cuối năm lại thu hút du khách trên toàn quốc tập trung về, hay ở Đà Lạt, du lịch nông nghiệp, tham quan vườn hoa, vườn trồng rau... một trong những tour du lịch đặc thù và rất “hot” hiện nay....

 Các tour du lịch nông nghiệp thu hút không chỉ du khách trong nước, mà tour còn đặc biệt thu hút du khách nước ngoài đến tham gia trải nghiệm, như chăn vịt, chăn trâu, làm nông dân... Du khách thực sự thích thú khi tham gia các tour trải nghiệm. Làng rau Trà Quế -Hội An -Quảng Nam, trước đại dịch COVID-19 xảy ra, mỗi ngày đều đón hàng trăm du khách trong và ngoài nước đến tham quan, tìm hiểu về nghề trồng rau độc đáo duy trì từ hàng trăm năm qua. Nhiều du khách nước ngoài tỏ ra ngạc nhiên thú vị về cách làm nông, như vun luống trồng rau, gánh nước tưới cho từng luống cải, hành, húng, quế… Chính họ được trải nghiệm công việc của người làm nông, thử sức cày cấy, tuốt lúa…

Hay với một địa phương như Quảng Bình, lâu nay du lịch chú trọng vào di sản của thiên nhiên, nhưng nếu phát triển thêm các loại hình như: du lịch lịch sử, du lịch cộng đồng, du lịch nông nghiệp… thì mới mang lại giá trị bền vững. Và câu chuyện du lịch nông nghiệp đang được người dân nơi đây có hướng đầu tư bài bản đang thu hút du khách trong và ngoài tỉnh đến tham quan, tuy nhiên để có hướng đi đúng và dài hơi thì cần một bàn tay quy hoạch, định hướng và tập huấn… để không manh mún và thiếu tính chuyên nghiệp.

Ông Võ Trung Tuấn, Giám đốc HTX sản xuất và dịch vụ nông nghiệp sạch Hưng Loan (thôn Tú Loan 1, xã Quảng Hưng, huyện Quảng Trạch, Quảng Bình) cho biết: “Trang trại nông nghiệp của tôi có diện tích hơn 5ha, trong mấy năm trở lại đây, nắm bắt được nhu cầu thị trường và nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất, gia đình tôi đã đầu tư mô hình sản xuất nông nghiệp công nghệ cao theo tiêu chuẩn VietGAP, trồng các loại cây, như: dưa vàng, dưa lưới, mướp đắng, dưa leo, các loại hoa, cây ăn quả và các loại rau. Mỗi năm, trang trại của ông cũng thu hút hàng nghìn lượt khách đến tham quan, chụp ảnh, nhất là trong những ngày nghỉ, dịp lễ, Tết.

 Ông Tuấn cho biết: “Các sản phẩm nông nghiệp của trang trại ngoài xuất bán ra thị trường, còn có nguồn thu lớn từ khách du lịch. Hầu hết khách đến tham quan, chụp ảnh, sau khi ra về đều mua rất nhiều sản phẩm nông nghiệp của trang trại để làm quà và sử dụng.

Trang trại nông nghiệp Đồng Soi, xã Hưng Trạch, huyện Bố Trạch do 4 thanh niên địa phương Trần Quốc Việt, Trần Anh Phú, Trần Tuấn Hải, Trần Văn Khanh lập từ cuối năm 2018. Là những người bạn cùng làng, cùng ý tưởng lập nghiệp, những thanh niên này đã lập nên trang trại Đồng Soi để kết hợp làm du lịch. Anh Trần Quốc Việt cho biết, nhóm đã thuê hơn 1,4ha đất nông nghiệp của bà con trong thôn để làm trang trại và trồng các loại hoa, đào ao thả cá, chăn nuôi trâu bò, nuôi cừu, trồng táo, na Thái, chanh tứ quý… “Từ trang trại nông nghiệp này, những ngày cao điểm, chúng tôi đã đón được hơn 1.200 lượt khách đến tham quan với giá vé 30.000 đồng/lượt người. Ngoài là điểm đến tham quan, chụp ảnh của khách du lịch, trang trại Đồng Soi còn là nơi thu hút các gia đình, nhóm bạn tổ chức tiệc cưới, đính hôn, sinh nhật.

Hiện nay, người dân đô thị ngày càng mong muốn tìm về với cái nguyên gốc của cuộc sống tự nhiên, cuộc sống của nông thôn, làng quê và gắn với bản sắc dân tộc được du khách ngày càng yêu thích. Đây chính là điều kiện để du lịch nông nghiệp phát triển và cũng chính là lợi thế lớn hiện nay của nông dân. Theo các chuyên gia, du lịch nông nghiệp Việt Nam mới chỉ là khởi đầu, manh mún chưa tương xứng với tiềm năng mà chúng ta có. Một số địa phương cũng chưa đánh giá hết tiềm năng của du lịch nông nghiệp. Có nhiều địa phương có sẵn tiềm năng nhưng không biết khai thác hiệu quả và không đánh giá đúng vai trò của du lịch nông nghiệp. Có nhiều địa phương có sẵn tiềm năng nhưng không biết khai thác hiệu quả và không đánh giá đúng vai trò của du lịch nông nghiệp.  Anh Trần Quốc Việt, thành viên của trang trại nông nghiệp Đồng Soi chia sẻ, trong tương lai gần, để duy trì và phát triển mô hình du lịch nông nghiệp, trang trại sẽ phải thay thế các giống hoa, cây trồng cho phù hợp với thị hiếu của khách du lịch, tập trung mở rộng chăn nuôi trâu bò để lấy vốn nhằm tái sản xuất cho trang trại…

Theo bà Đinh Thanh Loan, Phó Chủ tịch Hiệp hội du lịch Quảng Bình, tiềm năng về du lịch nông nghiệp của tỉnh Quảng Bình rất phong phú. Tuy nhiên, việc khai thác nông nghiệp làm du lịch hiện nay mới chỉ dừng lại ở mức nhỏ hẹp, quy mô đơn lẻ, sản phẩm du lịch chưa thực sự hấp dẫn du khách và chưa được chú trọng về thương hiệu, quảng bá. Đa số các hoạt động du lịch nông nghiệp đều mang tính tự phát, manh mún, trùng lặp… thành quả lớn nhất của du lịch nông nghiệp là đã giúp người dân được hưởng lợi trên những sản phẩm nông nghiệp của mình và nhờ phát triển du lịch nông nghiệp, diện mạo các làng quê nông thôn cũng có nhiều khởi sắc. Ngành du lịch không những được hưởng lợi mà còn giúp định vị lại ngành nông nghiệp theo hướng xanh, sạch, thân thiện với môi trường... “Để phát triển du lịch nông nghiệp, các trang trại cần phải tập trung đầu tư, kiểm soát chặt chẽ quá trình sản xuất theo hướng chuẩn VietGAP, đặc biệt là chú trọng đến nông nghiệp sạch. Bên cạnh đó, các trang trại cần chú trọng ký kết với các tour, đoàn du lịch để liên kết thành một hệ thống chuỗi từ đầu vào cho đến đầu ra nhằm thu hút khách du lịch…”. Câu chuyện du lịch nông nghiệp hiện nay nhìn nhận và có hướng đầu tư bài bản, tuy nhiên để có một hướng đi cụ thể và bài bản thì cần một cơ chế, chính sách và càn sự vào cuộc để định hướng một cách rõ ràng nhất

Du lịch nông nghiệp cần bài toán quy hoạch

Tuy nhiên, thực hiện mô hình du lịch nông nghiệp này ở Quảng Bình hay bất cứ một địa phương khác cần phải có quy hoạch phù hợp, lâu dài. Bên cạnh đó, cần tổ chức quản lý xuất theo chuỗi giá trị và liên kết chặt chẽ với các doanh nghiệp trong quá trình hoạt động. Mỗi địa phương có điều kiện, tiềm năng, lợi thế riêng, do vậy trong quá trình thực hiện cần phải hết sức linh hoạt, uyển chuyển thì mới có thể thành công được. Để mô hình du lịch nông nghiệp phát triển bền vững, cần có sự liên kết chặt chẽ và chia sẻ lợi ích, lợi nhuận hợp giữa người nông dân và doanh nghiệp có hiệu quả. Nhà nước cần có các giải pháp hữu hiệu, đẩy nhanh việc triển khai thực hiện các chính sách, hỗ trợ phát triển nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp hữu cơ, nông nghiệp đô thị gắn với du lịch sinh thái, du lịch trải nghiệm....

Ngoài ra, các khâu liên kết sản xuất, thu hoạch, chế biến, tiêu thụ cần có chiến lược cụ thể. Làm sao để người nông dân thấy được lợi ích của mình về nông sản và làm giàu về du lịch ngay trên cánh đồng của mình. Với đặc thù là đất nước có nền sản xuất nông nghiệp, việc đưa nông nghiệp vào du lịch cần được mỗi địa phương phát huy những thế mạnh vốn có của mình. Mỗi địa phương nên có quy hoạch và đưa ra phương án giúp người nông dân định hướng cách làm. Có thể mở những lớp tập huấn để người nông dân không bỏ ruộng, bỏ vườn và làm giàu trên quê hương của mình.

Du lịch nông nghiệp đang được xem là hướng phát triển bền vững.

Hiện nay, các mô hình sản xuất nông nghiệp bền vững kết hợp du lịch sinh thái đã tạo ra những đổi mới mang tính đột phá nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất, tăng thu nhập cho người nông dân, đồng thời góp phần phát triển nông nghiệp ở các vùng đô thị, cận đô thị theo hướng sinh thái, bền vững. Để phát triển nông nghiệp du lịch, người nông dân cần làm tốt những sản phẩm nông nghiệp mà mình có, giữ gìn bản sắc địa phương, văn hóa, có những sản phẩm mang đặc trưng vùng miền.

Một thực tế hiện nay, nông dân Việt vẫn theo nếp cũ, sản xuất manh mún, sản xuất không liên kết với nhau, đèn nhà ai nhà đấy rạng. Muốn làm nông nghiệp du lịch thì cần phải tạo mối liên kết giữa nông dân với nông dân, với tập thể như hợp tác xã. Các cá nhân, doanh nghiệp có điều kiện phát triển nông nghiệp du lịch cũng cần có các biện pháp liên kết người nông dân, hướng dẫn họ cách làm nông nghiệp du lịch, làm sao cho họ hiểu được câu chuyện liên kết mới mang lại nguồn lợi.

Theo ông Nguyễn Quý Phương, Vụ trưởng Lữ hành, Tổng cục Du lịch Việt Nam, du lịch nông nghiệp ở các địa phương còn manh mún, nhỏ lẻ, chưa được định hướng, trùng lặp, chưa có bản sắc riêng, hoạt động trải nghiệm và sản phẩm nông nghiệp cung cấp cho du khách chưa thực sự hấp dẫn, chưa chú trọng thương hiệu…Việc phát triển du lịch nông nghiệp, với người nông dân là vô cùng thuận lợi. Nó giúp người dân làm giàu được trên mảnh đất làng quê của mình, nâng cao giá trị sản phẩm nông nghiệp. Người dân có thể sống đàng hoàng, sung túc trên mảnh đất của mình mà không phải di cư đi kiếm việc ở nơi khác…

Theo ĐINH NGUYỄN (dangcongsan.vn)