Sản xuất an toàn mùa lũ

Đề phòng triều cường dâng cao

Theo đánh giá của Viện Quy hoạch Thủy lợi Miền Nam (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn), vào tháng 7 - 8/2022, tổng lượng mưa khu vực Nam Bộ phổ biến thấp hơn từ 10-20% so với TBNN; tháng 9 xấp xỉ TBNN, còn tháng 10 - 12/2022 cao hơn khoảng 10-20% so với TBNN. Từ nay đến hết năm 2022, dự báo trên khu vực Biển Đông có khoảng 10-12 cơn bão và áp thấp nhiệt đới, trong đó có 4-6 cơn khả năng ảnh hưởng trực tiếp đến đất liền nước ta. Đối với Nam Bộ, cần đề phòng xảy ra bão có hướng di chuyển phức tạp, bão mạnh, dồn dập trong các tháng cuối năm.

Từ tháng 7 đến tháng 11/2022 là thời kỳ mùa lũ trên sông Mekong và đầu nguồn sông Cửu Long. Đỉnh lũ năm 2022 tại đầu nguồn sông Cửu Long khả năng trên mức báo động 1 (BĐ1), có thể xuất hiện vào nửa cuối tháng 10, thấp hơn đỉnh lũ TBNN nhưng cao hơn năm 2021.

Cuối tháng 7, mực nước cao nhất đầu nguồn sông Cửu Long dự báo ở mức 2,3m tại Tân Châu, 1,9m tại Châu Đốc; mực nước lũ nội đồng ở mức 1,4-3m, chỉ tập trung ở các huyện đầu nguồn như: An Phú, Phú Tân, TX. Tân Châu của tỉnh An Giang; huyện Hồng Ngự, TX. Hồng Ngự và huyện Tân Hồng của tỉnh Đồng Tháp. Đến ngày 20/8, mực nước cao nhất tại Tân Châu khả năng đạt 3m, Châu Đốc 2,3m; mực nước lũ nội đồng ở mức từ 1,7-3,7m.

Đỉnh lũ chính vụ dự báo ở mức 3,7m tại Tân Châu, 3,2m tại Châu Đốc (đều cao hơn 0,2m so mức BĐ1); mực nước nội đồng từ 3-4,2m. Như vậy, đỉnh lũ tại Tân Châu thấp hơn đỉnh lũ TBNN 0,2-0,4m, nhưng cao hơn cùng kỳ 2021 khoảng 0,7-0,9m; tại Châu Đốc thấp hơn TBNN từ 0,3-0,5m, nhưng cao hơn cùng kỳ 2021 từ 0,4-0,6m.

Mặc dù đỉnh lũ không cao nhưng dự báo triều cường năm 2022 sẽ cao hơn khá nhiều so TBNN, cao hơn các năm triều cao kỷ lục (2011, 2018, 2019, 2020) và cao hơn nhiều so với triều năm 2021. Đỉnh triều cao nhất tại Trần Đề khả năng lên 2,64m vào ngày 26/11/2022. Khi triều cường kết hợp với lũ chính vụ và mưa nội đồng sẽ làm mực nước tăng cao, đặc biệt ở vùng ven biển và vùng giữa ĐBSCL.

Từ nhận định của Trung tâm Khí tượng Thủy văn Trung ương và của Viện Quy hoạch Thủy lợi Miền Nam, đỉnh lũ năm 2022 ở đầu nguồn sông Cửu Long khả năng không cao hơn nhiều so mức BĐ1. Với mức lũ này, về cơ bản hệ thống đê bao, bờ bao trên vùng ngập lũ ĐBSCL vẫn đủ khả năng đáp ứng bảo vệ sản xuất. Tuy nhiên, do triều năm 2022 được dự báo ở mức khá cao nên khả năng gây ảnh hưởng ngập lụt do triều cường và triều cường kết hợp mưa, lũ thượng nguồn đến các địa phương thuộc vùng giữa và vùng ven biển ở ĐBSCL là không tránh khỏi.

Bảo vệ sản xuất

Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, vụ hè thu 2022, toàn vùng ĐBSCL xuống giống hơn 1,5 triệu ha; ước tính đến cuối tháng 7 đầu tháng 8, sẽ thu hoạch khoảng 50% diện tích, còn lại chủ yếu thu hoạch trong tháng 8. Nhận định đến 20/8, mực nước cao nhất ở Tân Châu chỉ khoảng 3m, ít có nguy cơ ảnh hưởng đến sản xuất vụ hè thu và xuống giống vụ thu đông 2022 (trừ các diện tích sản xuất ngoài đê bao cần thu hoạch trước thời gian này).

Lũ không đáng lo nhưng khi kết hợp triều cường lên cao sẽ rất đáng ngại. Đánh giá mức đảm bảo của hệ thống đê bao thuộc vùng giữa ĐBSCL ứng với mức lũ chính 3,7m tại Tân Châu kết hợp đỉnh triều 2022 cho thấy, có khoảng 289 đê bao có nguy cơ bị ảnh hưởng, với tổng diện tích khoảng 53.393ha.

Trong đó, tỉnh Đồng Tháp có 2 huyện bị ảnh hưởng (477ha), tỉnh Hậu Giang 2 huyện bị ảnh hưởng (28.234ha), tỉnh Tiền Giang 1 huyện bị ảnh hưởng (43ha), TP. Cần Thơ có 3 quận, huyện bị ảnh hưởng (8.197ha), tỉnh Vĩnh Long có 3 huyện bị ảnh hưởng (12.943ha), tỉnh Kiên Giang có 2 huyện bị ảnh hưởng (3.499ha), tỉnh An Giang bị ảnh hưởng ở huyện Chợ Mới và TP. Long Xuyên. Các tỉnh Sóc Trăng, Bạc Liêu, Cà Mau, Hậu Giang và Kiên Giang cần hết sức đề phòng ngập úng do mưa và triều cường, đặc biệt vào thời kỳ tháng 9 - 11/2022.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn lưu ý các tỉnh ĐBSCL cần tuyên truyền, hỗ trợ nông dân sản xuất ở các khu vực ngoài đê bao hoặc chưa có đê bao phải thu hoạch vụ hè thu trước ngày 20/8/2022. Đồng thời, rà soát các tuyến bờ bao xung yếu, các tuyến mới đắp và xây dựng các giải pháp ứng phó kịp thời; chỉ xuống giống vụ thu đông 2022 ở các vùng có đê bao triệt để, không xuống giống ở các khu vực có đê bao không đảm bảo cao trình.

Đối với các tiểu vùng thủy lợi có cao trình bờ đê bao thấp như trên địa bàn tỉnh Cà Mau, Bạc Liêu, Hậu Giang và Kiên Giang, cần theo dõi chặt chẽ dự báo mưa và diễn biến thủy triều để có phương án vận hành tiêu thoát nước kịp thời, chuẩn bị các phương án bơm tiêu nước khi xảy ra ngập úng.

NGÔ CHUẨN