Tinh gọn bộ máy: Đảm bảo tối đa quyền và lợi ích hợp pháp của nhân dân

19/03/2025 - 18:02

Nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, Bộ Chính trị đã ban hành Kết luận 127-KL/TW của Bộ Chính trị, Ban Bí thư ngày 28/2/2025 về triển khai nghiên cứu, đề xuất tiếp tục sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, trong đó đề ra chủ trương sáp nhập một số đơn vị hành chính cấp tỉnh, không tổ chức cấp huyện và tiếp tục sáp nhập đơn vị hành chính cấp xã.

Chú thích ảnh

Cán bộ Công an tỉnh Lai Châu hướng dẫn người dân đến làm các thủ tục hành chính tại Trung tâm Phục vụ hành chính công tỉnh Lai Châu. Ảnh: Quý Trung/TTXVN

Đây là bước đi quan trọng trong tiến trình cải cách hành chính, góp phần tinh gọn bộ máy, nâng cao chất lượng phục vụ nhân dân và tối ưu hóa nguồn lực. Nhiều chuyên gia cho rằng, để chủ trương này được triển khai hiệu quả, cần có lộ trình phù hợp và giải pháp đồng bộ nhằm đảm bảo tính hợp lý trong tổ chức bộ máy, tránh gây áp lực quá tải cho chính quyền cơ sở và bảo đảm tối đa quyền, lợi ích hợp pháp của nhân dân. 

Đề xuất thí điểm quy mô nhỏ 

Theo Giáo sư, Tiến sỹ khoa học Đặng Huy Huỳnh, Chủ tịch Hội Cây Di sản Việt Nam, việc tổ chức lại bộ máy theo hướng tinh gọn là bước đi cần thiết, phù hợp với xu hướng cải cách hành chính tại nhiều quốc gia trên thế giới như Đan Mạch với việc giảm số đơn vị hành chính, giúp tiết kiệm ngân sách, tối ưu hóa nguồn lực và nâng cao hiệu quả quản lý; Pháp với việc giảm số lượng vùng hành chính.

Khẳng định ủng hộ chủ trương trên, Giáo sư Đặng Huy Huỳnh cũng chỉ ra một số thách thức Việt Nam cần lưu ý. Đó là, khi bỏ cấp huyện, chính quyền cấp xã có thể phải đảm nhận nhiều nhiệm vụ hơn, dẫn đến nguy cơ quá tải. Điều này đòi hỏi phải có sự điều chỉnh hợp lý về tổ chức, nhân sự, đồng thời đẩy mạnh ứng dụng công nghệ để giảm bớt khối lượng công việc thủ công.

Bên cạnh đó, để chủ trương này được triển khai hiệu quả, Giáo sư Đặng Huy Huỳnh cho rằng, việc thí điểm tại một số địa phương có quy mô nhỏ là cần thiết nhằm đánh giá tác động, rút kinh nghiệm trước khi mở rộng trên phạm vi toàn quốc. Bên cạnh đó, cần phân cấp mạnh hơn cho địa phương, tăng quyền tự chủ cho chính quyền cấp xã nhằm đảm bảo hoạt động quản lý không bị gián đoạn.

Giáo sư Đặng Huy Huỳnh cũng đề cập tới giải pháp đẩy mạnh chuyển đổi số. Theo đó, đầu tư vào hệ thống chính quyền điện tử nhằm hỗ trợ người dân thực hiện các thủ tục hành chính trực tuyến, giảm áp lực cho bộ máy hành chính cấp xã. Đồng thời, cần tăng cường đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, giúp họ thích ứng với sự thay đổi trong cơ cấu tổ chức và nâng cao năng lực quản lý nhà nước.

Việc đảm bảo nguồn lực tài chính và cơ sở hạ tầng cũng là yếu tố quan trọng giúp chính quyền cấp xã có đủ điều kiện thực hiện hiệu quả các nhiệm vụ mới khi tiếp nhận nhiệm vụ từ cấp huyện. Tinh gọn bộ máy không chỉ là việc sáp nhập đơn vị hành chính mà còn cần đổi mới phương thức quản lý, ứng dụng công nghệ và nâng cao năng lực của đội ngũ cán bộ. Nếu thực hiện đúng cách, đây sẽ là bước đột phá trong cải cách hành chính, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước và phục vụ người dân tốt hơn.

Tạo thuận lợi tối đa cho người dân

Không chỉ nhận được sự đồng thuận từ giới chuyên gia, nhà khoa học, chủ trương tinh gọn bộ máy cũng được nhiều người dân ủng hộ. Tuy nhiên, bên cạnh sự đồng tình, nhiều ý kiến bày tỏ băn khoăn về khả năng tiếp cận dịch vụ hành chính công khi không còn cấp huyện.

Theo ông Nguyễn Tiến Vinh, Phó Bí thư Chi bộ tổ dân phố số 3, phố Lạc Trung, phường Vĩnh Tuy, quận Hai Bà Trưng, việc bỏ cấp huyện hoặc tương đương có thể khiến người dân phải di chuyển xa hơn khi phải thực hiện các thủ tục hành chính. Hiện tại, nhiều người đã quen với việc lên huyện giải quyết các giấy tờ như đăng ký khai sinh, chứng nhận quyền sử dụng đất, đăng ký kinh doanh… Nếu các thủ tục này được chuyển lên cấp tỉnh hoặc xuống cấp xã, cần có cơ chế hợp lý để đảm bảo thuận tiện cho người dân. Ngoài ra, cần xét đến năng lực xử lý công việc của chính quyền cấp xã khi tiếp nhận thêm nhiệm vụ từ cấp huyện. Cán bộ cấp xã hiện nay đã rất bận rộn, việc gia tăng thêm trách nhiệm có thể ảnh hưởng đến tốc độ giải quyết công việc. Do đó, cần có kế hoạch cụ thể để đảm bảo không gây áp lực cũng như không làm giảm hiệu quả phục vụ người dân.

Trước thực tế này, ông Vinh đề xuất mở rộng dịch vụ hành chính công trực tuyến giúp người dân có thể thực hiện các thủ tục giấy tờ tại nhà mà không cần di chuyển xa. Đồng thời, cần thiết lập các trung tâm hành chính liên vùng, tạo điều kiện để người dân thực hiện thủ tục nhanh chóng mà không phải lên tận tỉnh. Bên cạnh đó, cần tăng cường tuyên truyền, hướng dẫn để người dân hiểu rõ lộ trình thực hiện và cách thức vận hành mới, từ đó chủ động thích nghi với sự thay đổi. Nếu chính quyền có kế hoạch cụ thể và đầu tư vào công nghệ, việc bỏ cấp huyện sẽ hợp lý, giúp giảm thủ tục hành chính và tạo thuận lợi hơn cho người dân.

Theo TTXVN