Xây dựng giá trị hình mẫu thanh niên trong thời kỳ mới

Một trong những hình ảnh đẹp của thanh niên hiện nay là cống hiến trí tuệ, sức lực vì cộng đồng

Phó Hiệu trưởng Trường THPT Chu Văn An Phạm Thị Hồng Sương là người được mời tham gia diễn đàn với các bạn trẻ. Gắn bó với môi trường giáo dục nhiều năm, cô Sương nhận định, môi trường gia đình và xã hội ảnh hưởng rất lớn đến tư tưởng, tâm lý của thanh niên, học sinh. Hiện nay, trong tình hình hội nhập quốc tế, nền kinh tế thị trường đang phát triển mạnh mẽ, cùng với những tác động nhanh chóng của công nghệ thông tin, bên cạnh nhiều cơ hội thuận lợi cho thanh niên, học sinh phát triển năng lực, trau dồi tri thức, xây dựng tương lai thì mặt trái của xã hội cũng làm ảnh hưởng không nhỏ đến giới trẻ. Một bộ phận nhận thức “lệch chuẩn”, dao động tinh thần, đạo đức xuống cấp, sa vào tư tưởng trông chờ, ỷ lại, ít chịu siêng năng nghiên cứu học tập, bỏ quên những giá trị tinh thần tốt đẹp. Có ý kiến cho rằng, ngày nay, lứa tuổi thanh niên nói chung, học sinh nói riêng không biết tự lập, hoàn toàn phụ thuộc vào ba mẹ nên thiếu những kỹ năng sống cần thiết và không biết tự chăm sóc mình.

Theo cô Sương, nhận định trên hoàn toàn có cơ sở. Bởi trong điều kiện kinh tế phát triển, đời sống vật chất phong phú, gia đình chỉ có 1 đến 2 con nên cha mẹ bảo bọc, nuông chiều. Các em hình thành thói quen hưởng thụ, ít cơ hội trải nghiệm thức tế, đường đi luôn được “trải thảm”, hành xử rất tự do, khi có sự cố xảy ra lại có người “chống đỡ”… Hệ lụy thiếu kỹ năng sống, sự suy thoái về lối sống của một bộ phận giới trẻ đã đem đến nhiều bức xúc, lo lắng trong cộng đồng xã hội hiện nay. Trên các trang mạng xã hội, nhất là trên mạng xã hội xuất hiện nhiều đoạn clip như: trêu mẹ, đá nắp chai, giang hồ Khá Bảnh, phá hoại tài sản, đánh nhau... Đó là do giới trẻ muốn khám phá thế giới mới, thích thể hiện cái tôi, muốn làm “người hùng”…

Hình tượng thanh niên trong mỗi thời đại cũng được diễn đàn phân tích, so sánh để các bạn đoàn viên thấy rõ hơn giá trị và trách nhiệm của mình hiện nay. Vẻ đẹp của người thanh niên thời chiến là nhiệt huyết xung phong đi đầu trên trận tuyến và say mê lao động, sản xuất xây dựng đất nước đi lên chủ nghĩa xã hội. Còn thanh niên trong thời kỳ mới nổi bật với sự năng động, sáng tạo trên con đường lập thân, lập nghiệp. Vì vậy, để “hòa nhập, không hòa tan”, đòi hỏi hình mẫu thanh niên Việt Nam thời kỳ mới phải xây dựng các giá trị chuẩn mực “Tâm trong, trí sáng, hoài bão lớn”. “Tâm trong” về đạo đức, nhân cách, bản lĩnh chính trị gắn liền những phẩm chất như: yêu nước, nhân ái, trung thực, trách nhiệm, tự trọng, khiêm tốn, cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư... “Trí sáng” về kiến thức, trình độ chuyên môn, kỹ năng, nghiệp vụ, nêu cao tính tự giác trong học tập, có ý thức sử dụng những tri thức, kiến thức đã học đóng góp cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. “Hoài bão lớn” về lý tưởng, ý chí phấn đấu, tinh thần dấn thân, khát vọng với mục tiêu, lý tưởng đúng đắn của mình, sống vì mọi người, sống có ích cho gia đình, xã hội, cống hiến cho quê hương, đất nước.

MỸ HẠNH