Chinh phục Tiger’s Nest - không gian linh thiêng nhất của Bhutan

Bhutan bước vào buổi bình minh thật chậm. Khi những tia nắng đầu tiên còn đang run rẩy trên các đỉnh núi thì thung lũng Paro dưới chân đã phủ một lớp sương mỏng như tấm khăn lụa. Cỏ cây còn ngậm băng, những dòng hơi nước nhẹ bay thành vệt trước mũi giày.

Bảy giờ sáng, đoàn chúng tôi rời khách sạn trong ánh nắng vàng rót xuống sườn núi, mở đầu hành trình chinh phục Tiger’s Nest-Taktsang Palphug Monastery, tu viện linh thiêng nhất của Bhutan, nơi được xem như biểu tượng của cả đất nước Bhutan.

Người dân Bhutan kể lại huyền thoại: Guru Rinpoche cưỡi một con hổ cái (hóa thân của phối ngẫu Yeshe Tsogyal). Từ Tây Tạng, ngài bay đến đúng vách núi Paro để hàng phục một con quỷ dữ. Ngài nhập thất thiền định trong hang suốt 3 tháng, mở ra kỷ nguyên mới cho Phật giáo nơi đây.

Từ câu chuyện mang màu sắc huyền tích ấy mà vách núi Taktsang được gọi bằng cái tên lừng danh thế giới: Tiger’s Nest-Hang của Hổ. Đứng dưới chân núi, nhìn ngôi chùa như treo giữa trời, tôi không khỏi tự hỏi: Bao nhiêu niềm tin, bao nhiêu kỳ tích đã tụ lại đây để dựng nên một huyền thoại mà thời gian cũng không thể làm phai mờ?

Theo sử liệu, khoảng năm 1692, Tổ sư Tenzin Rabgye-đại diện dòng Drukpa Kagyu - cho xây tu viện bao quanh hang thiền của Guru Rinpoche. Ở độ cao 3.120 m, chênh 900m so với đáy thung lũng Paro, công trình ấy vừa như thử thách lòng người, vừa như thách thức cả trọng lực.

Những nền gỗ, ban công trắng, mái chùa nâu sẫm nằm cheo leo trên vách đá dựng đứng đến khó tin. Người Bhutan xem đây là tuyệt tác kiến trúc của họ, đó là sự kết hợp của đức tin, kỹ nghệ truyền thống và ý chí phi thường.

Tiger’s Nest cũng từng nhiều lần bị lửa thử. Năm 1951, một vụ cháy lớn thiêu rụi nhiều gian thờ. Năm 1998, hỏa hoạn nghiêm trọng hơn, phá hủy tranh tường, tượng thờ cổ. Nhưng rồi tu viện vẫn được phục dựng, giữ nguyên phong cách kiến trúc cổ xưa bằng chính bàn tay nghệ nhân Bhutan. Mỗi lớp gỗ được thay, mỗi bức tường được phục hồi đều mang theo khát vọng bảo tồn linh hồn đất nước.

Xe đưa chúng tôi đến bãi đỗ chân núi lúc 7 giờ 30. Không khí lạnh buốt, thấm qua cả lớp áo gió, mũ và găng tay. Dưới tán rừng thông già, những con ngựa thồ đứng thành hàng dài chờ khách.

Ở Bhutan, ngựa chỉ đưa du khách lên được đến lưng chừng núi, phần còn lại nhất định phải đi bộ. Chính phủ nước này quản lý chặt chẽ, không hàng rong, không dân cư trong rừng, mọi thứ được giữ nguyên vẹn như lúc thiên nhiên sinh ra.

Con đường mòn mở ra bằng đất đỏ, dốc gần như dựng đứng. Không khí loãng khiến hơi thở như bị ai bóp nghẹt. Chỉ vài chục bước chân là tim đã đập thình thịch, gò má nóng bừng vì gió lạnh táp vào.

Chúng tôi ngước nhìn lên, Tiger’s Nest vẫn còn rất xa, nhỏ như một đốm trắng bám vào vách núi. Nhưng bầu trời thu trong veo, rừng thông chuyển sắc vàng, đỏ, xanh như những lớp màu bất tận. Từ trên cao, gió đưa mùi nhựa thông thơm ngọt trong lành, và dàn cờ lungta (cờ cầu nguyện) phấp phới tạo thành những tiếng leng keng như lời tụng niệm từ xa xăm vọng về.

Đó là lúc mọi người đều hiểu, hành trình này như một nghi lễ bước vào miền tĩnh tại. Mãi đến 10 giờ, đoàn mới đến được quán Café Tiger’s Nest-điểm nghỉ duy nhất trên cung đường. Nằm ở vị trí lưng chừng núi, quán nhỏ nhưng đầy ấm áp. Những ly trà nóng tỏa hơi, mùi bơ yak phảng phất. Gió mang theo tiếng chuông gió chạm khẽ mái hiên.

Từ đây, nhìn lên, Tiger’s Nest bắt đầu hiện rõ, tựa giấc mơ treo giữa tầng mây. Nhìn xuống, thung lũng Paro hiện ra mênh mang dưới những lớp sương mỏng, đường làng, mái nhà chỉ nhỏ như dấu chấm.

Nghỉ 30 phút, rồi đoàn lại tiếp tục leo. Đoạn đường thứ hai mở ra với những bậc đá thẳng đứng, mỗi bước đi như nhấc cả tảng đá trên vai. Càng lên cao, tiếng ồn càng giảm, chỉ còn tiếng gió lùa qua thông, tiếng bước chân trên đá và nhịp tim của chính mình.

Khi cánh cổng gỗ mở ra, cảm giác đầu tiên của mọi người là… lặng đi. Tu viện gồm 2 khối kiến trúc chính bám chặt vào vách đá. Những ban công gỗ đen, tường trắng, mái tam giác nâu trầm hòa cùng sương núi tạo nên vẻ đẹp vừa thiêng liêng vừa siêu thực.

Tất cả điện thoại, máy ảnh, túi xách đều phải gửi lại bên ngoài. Du khách bước vào bằng tâm rỗng rang, không còn gì để che chắn giữa mình và không gian linh thiêng này.

Trong 11 gian thờ được mở cửa, tượng Guru Rinpoche hiện diện ở những tư thế khác nhau: an định, hóa thân, hàng phục ma quỷ. Tranh tường cổ được phục dựng sau trận cháy 1998 vẫn rực rỡ, thể hiện các cõi giới trong vũ trụ quan Kim Cương thừa.

Đi sâu hơn, có những phòng thiền nhỏ đến mức chỉ đủ cho một người ngồi. Một vị sư trẻ nói: "Người Bhutan đến đây không phải chỉ để ngắm cảnh. Đây là nơi để tìm lại chính mình". Câu nói giản dị, trong không gian đặc quánh mùi hương trầm, mọi người cảm giác điều đó như chạm vào phần sâu nhất trong tâm trí mình.

Trước khi rời chùa, đoàn được dẫn đến một khe núi hẹp, cạnh thác nước đổ xuống từ trên cao. Trên đỉnh dốc, ngôi đền nhỏ đứng trơ trọi giữa đá núi. Đây chính là nơi Yeshe Tsogyal - phối ngẫu của Guru Rinpoche, người hóa thân thành hổ cái - từng thiền định.

Trên phiến đá ở mép vách, vẫn còn dấu chân hổ được bảo tồn. Dù khoa học có thể giải thích đó là sự xói mòn tự nhiên, nhưng đứng trước nó, tôi lại không muốn lý trí lên tiếng. Có những thứ đẹp nhất khi được giữ lại bằng niềm tin.

Rời tu viện lúc 14 giờ, đoàn bắt đầu xuống núi. Ai cũng tưởng xuống sẽ nhanh hơn, nhưng thực ra khó không kém. Những đoạn dốc thẳng đứng đòi hỏi sự tập trung cao hơn cả khi đi lên. Bụi đường phủ kín giày, đầu gối bắt đầu run lên vì mệt.

Mười sáu giờ, đoàn xuống đến quán Café Tiger’s Nest. Ai nấy đều đói mềm, bữa trưa muộn trở thành một niềm an ủi lớn: món cơm trắng, rau hầm, khoai tây và trà nóng. Thật lạ, sau một hành trình gian nan, những món đơn sơ nhất lại trở nên ngon lạ thường.

Sau khi nghỉ 1 giờ, đoàn tiếp tục xuống đoạn cuối. Trời dần tối, gió lạnh thổi mạnh hơn. Những chiếc đèn pin bật lên, soi vào con đường đất uốn lượn qua rừng thông - khung cảnh khiến tôi nhớ đến những hành trình trở về trong cổ tích.

Chúng tôi chạm đến bãi xe lúc 18 giờ. Đêm đã buông xuống, thung lũng Paro chìm nửa vào bóng tối, nửa vào ánh đèn vàng lấp ló. Nhìn lại ngọn núi phía sau, nơi Tiger’s Nest giờ chỉ còn là đốm sáng mờ ảo, tôi hiểu vì sao bao nhiêu người coi hành trình này là cột mốc đáng nhớ của đời mình.

Tiger’s Nest là kỳ quan kiến trúc, là huyền thoại tôn giáo, nhưng cũng là nơi người ta học cách lắng nghe hơi thở, học cách kiên trì, học cách chạm vào sự khiêm nhường.

Theo Báo Nhân Dân