Đâu rồi đạo lý “Trẻ cậy cha, già cậy con”?

Người lớn tuổi tự mưu sinh ở vùng quê

Có lần chăm sóc con bệnh tại bệnh viện, tôi không khỏi ngỡ ngàng với hình ảnh những người phụ nữ ngoài 50, 60 mà phải thức trắng đêm chăm sóc cháu. Hỏi ra mới hay các cô đều có chung hoàn cảnh là bà nội, bà ngoại phải nuôi cháu giúp các con mình đi làm ăn xa ở Bình Dương, Đồng Nai, TP. Hồ Chí Minh. Đến khi các bé hết quấy khóc, ngủ ngon mới là lúc các bà ngã lưng, chợp mắt được đôi chút. “Cả cuộc đời nuôi mấy đứa con, giờ lại phải phụ con nuôi cháu, tôi thật sự rất ngán ngẫm nhưng không đỡ đần thì sao con cái đi làm kiếm được tiền nuôi gia đình. Thôi thì sức mình còn được tới đâu thì ráng lo tới đó” - một bà ngoại trải lòng.

Xét về mặt tích cực, đó là giải pháp được các cặp vợ chồng trẻ xem là hợp lý vì giao con cho cha mẹ là có thể an tâm đi làm, không tốn kém chi phí tại các điểm giữ trẻ, không bận tâm về thời gian đưa rước. Nhưng ngược lại, trẻ hoàn toàn thiếu vắng tình thương, thiếu sự giáo dục, yêu thương, sẻ chia so với các trẻ được sống kề cận với cha mẹ. Hơn nữa, với cách chiều chuộng và bù đắp từ ông bà, trẻ sẽ hình thành sự ỷ lại hoặc khi ông bà lơ là, không quan tâm giáo dục trẻ sẽ không học được những phẩm chất đạo đức tốt đẹp, thiếu kiến thức, kỹ năng sống nên dễ bị kẻ xấu lợi dụng, bạn bè rủ rê vào các loại tệ nạn xã hội khi bước vào tuổi thanh thiếu niên.

Do hoàn cảnh khó khăn nên trẻ không thể cậy cha mẹ đã đành, còn đằng này một số cha mẹ có tâm lý ỷ lại, cứ sinh con còn việc nuôi nấng là để ông bà, cứ cha mẹ chia tay là người còn lại cũng bỏ nhà đi xứ khác, để con nương náu ông bà. Bà Đ. (ngụ xã Cần Đăng, Châu Thành) đã ngoài 60 tuổi, một bên mắt đã không còn thấy đường nhưng vẫn ngày ngày đi bán vé số để nuôi 3 đứa cháu nội (do mẹ các cháu bỏ nhà ra đi). Bấy nhiêu khó khăn vẫn chưa hết, vậy mà cô con gái còn gửi về nhờ mẹ nuôi đứa con 2 tuổi, cô con dâu bỏ nhà đi bấy lâu nay lại về giao mẹ chồng nuôi tiếp đứa con mới mấy tháng tuổi. Ai thấy cảnh cũng lắc đầu ngao ngán.

Ai cũng nói ngày xưa cha mẹ nào cũng có thể nuôi 7-8 người con trưởng thành, thành gia lập thất, có công ăn việc làm ổn định. Vậy mà đến tuổi xế chiều, cha mẹ tuổi già sức yếu, nay ốm mai đau thì 7-8 người con không nuôi nổi cha mẹ già. Bởi do hoàn cảnh xã hội thay đổi, con cái hầu như đi làm ăn xa. Nếu như cha mẹ nào còn nuôi được cháu thì cha mẹ chúng còn gửi về được ít tiền mỗi tháng, còn không thì hầu như phải tự xoay sở. Đó là tình cảnh của một bà mẹ ở xã Định Mỹ (Thoại Sơn) bị liệt 2 chân nhưng cả năm mới được 2 đứa con đi làm ở Bình Dương về thăm, còn bình thường mọi sinh hoạt đều phải nương nhờ hàng xóm. Một người cha ở thị trấn Óc Eo (Thoại Sơn) bị tai nạn giao thông dẫn đến gãy xương chân nhưng không được các con cạnh nhà chăm sóc, phải tự mưu sinh bằng nghề đi sửa bếp gas dạo, còn con trai út ở Bình Dương cứ vào dịp Tết về là đuổi cả cha lẫn mẹ ra khỏi nhà. Một trường hợp cụ già ngoài 80 tuổi ở xã Vĩnh Phú (Thoại Sơn) không được người con trai cạnh nhà (có điều kiện chăm sóc) phụng dưỡng, phải trông đợi vào đứa con út đi làm 10 ngày, nửa tháng mới về. Bà phải sống trong tình cảnh lúc nhớ lúc quên, có gì ăn đó, không được vệ sinh, tắm rửa…

“Mỗi cây, mỗi hoa, mỗi nhà, mỗi cảnh”, ai cũng có lý do cho việc không thể chăm sóc con cái và cha mẹ già của mình. Với những người vì hoàn cảnh gia đình quá khó khăn, túng quẫn, việc chấp nhận chưa tròn trách nhiệm làm cha mẹ, chưa tròn chữ hiếu với cha mẹ trong một quãng thời gian còn có thể thông cảm. Còn với những người có điều kiện hơn nhưng lại mang tâm lý ỷ lại, ích kỷ, vô tâm, thờ ơ với  đấng sinh thành là điều xã hội khó có thể chấp nhận. Bởi, theo đạo lý truyền thống của dân tộc ta, đạo hiếu là đạo đứng đầu. Con cái phải có trách nhiệm kề cận chăm sóc khi cha mẹ ốm đau, già yếu. Hãy luôn nhớ đạo lý “Trẻ cậy cha, già cậy con”, bởi nếu bản thân mỗi người không là tấm gương sáng cho con trẻ noi theo, làm tròn câu hiếu đạo thì khi về già biết trông cậy vào ai?

Bài, ảnh: NGỌC GIANG