Không thẩm định tài sản thế chấp, cựu cán bộ ngân hàng nhận án tù

Bị cáo Nam tại phiên tòa

Theo hồ sơ vụ án, từ năm 2015 đến tháng 12/2019, Nam là cán bộ quản lý khách hàng cá nhân của ngân hàng, được phân công tiếp nhận và hoàn thiện hồ sơ khách hàng vay. Còn Bình là khách hàng có cửa hàng kinh doanh phân bón, thuốc trừ sâu tại ấp An Đông (xã An Hảo, TX. Tịnh Biên) và có khoảng 10ha đất lúa tại xã An Hảo.

Để có vốn kinh doanh, từ năm 2015, Bình thường xuyên vay thế chấp diện tích đất lúa trên cho ngân hàng và Nam là người trực tiếp nhận hồ sơ vay của Bình, sau đó lập hợp đồng tín dụng trình cấp có thẩm quyền ký phê duyệt cho vay nên cả hai trở nên thân thiết.

Tháng 4/2017, do không có tiền trả nợ, Bình đã dùng 3 GCNQSDĐ giả làm trước đó và 1 GCNQSDĐ đã bị hủy để vay hơn 2,2 tỷ đồng. Thủ đoạn của Bình rất tinh vi, khi các GCNQSDĐ giả đều có vị trí đất tại xã An Hảo, nơi có đất thật đã từng thế chấp nhiều lần tại ngân hàng.

Theo đó, Nam cũng là người trực tiếp nhận hồ sơ và do tin tưởng Bình nên không thẩm định rõ ràng, mà chỉ xem 1 tài sản thế chấp. Sau đó, Nam lập hợp đồng tín dụng, hợp đồng thế chấp, báo cáo đề xuất tín dụng, biên bản định giá tài sản trình lãnh đạo phòng là ông Huỳnh Văn N. và ông Trần Bửu L. (giám đốc) ký duyệt hồ sơ và giải ngân cho Bình.

Theo quy định, Nam phải thẩm định tài sản, đăng ký giao dịch bảo đảm trước khi đề xuất giải ngân đối với các hợp đồng vay của Bình để chứng minh tài sản thế chấp là có thật và không tranh chấp. Đây là khâu bắt buộc, then chốt phải làm của cán bộ quản lý khách hàng theo quy định.

Tuy nhiên, do quen biết và tin tưởng Bình, nên sau khi hoàn tất hồ sơ vay vốn đến khâu đăng ký giao dịch bảo đảm tại Văn phòng đăng ký đất đai chi nhánh Tịnh Biên thì Nam đã đưa toàn bộ hồ sơ vay để Bình tự đăng ký giao dịch bảo đảm. Do các GCNQSDĐ giả nếu đem đăng ký sẽ bị phát hiện, nên Bình tiếp tục làm giả các đơn yêu cầu đăng ký giao dịch bảo đảm, giả chữ ký lãnh đạo Văn phòng đăng ký đất đai chi nhánh Tịnh Biên và dùng con dấu giả để đóng vào các đơn đăng ký.

Về phía Văn N. và Bửu L., do tin tưởng Nam nên đã thiếu kiểm tra, đối chiếu; không biết được sự gian dối của Bình dẫn đến việc Bình chiếm đoạt tiền ngân hàng. Qua đó, cơ quan điều tra xác định Văn N. và Bửu L. có dấu hiệu tội thiếu trách nhiệm.

Tuy nhiên quá trình điều tra cho thấy, thời điểm Bình sử dụng GCNQSDĐ giả để thế chấp vay thì tại An Giang chưa có đăng ký giao dịch bảo đảm trực tuyến, nên không phát hiện ra Nam không trực tiếp đăng ký giao dịch bảo đảm mà giao cho Bình thực hiện. L. và Văn N. không có mục đích vụ lợi, khi phát hiện sự việc đã chủ động khắc phục hậu quả số tiền trên cho ngân hàng nên hậu quả không còn nữa.

Đồng thời, ngân hàng đã ra Quyết định kỷ luật lao động bằng hình thức khiển trách đối với 2 người này và có đơn xin miễn truy cứu trách nhiệm hình sự. Do đó, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh không xem xét trách nhiệm hình sự đối với L. và Văn N. là có căn cứ. Ngày 14/7/2021, Võ Thành Nam bị khởi tố, tạm giam để điều tra.

Tại tòa án cũng như quá trình điều tra, bị cáo Nam cho biết, đã nhận thức được hành vi sai phạm của mình phù hợp với tất cả các chứng cứ, kết luận giám định và rất ăn năn, mong giảm nhẹ hình phạt. Hội đồng xét xử phân tích vai trò của bị cáo và những người có liên quan trong vụ án. Là người nhiều năm làm việc trong lĩnh vực ngân hàng, lẽ ra bị cáo Nam phải biết các quy định của ngân hàng là bắt buộc. Nhưng vì mối quan hệ quen biết mà bị cáo đã bỏ qua khâu quan trọng này để Bình vay chiếm đoạt tiền của ngân hàng nên cần phải xử lý mới có tác dụng giáo dục, răn đe đối với những cán bộ đang làm trong lĩnh vực này, để đảm bảo tài sản của nhà nước không bị thất thoát.

Tuy nhiên, xét thấy bị cáo đã thành khẩn khai báo và khắc phục hậu quả, Tòa án nhân dân tỉnh đã tuyên phạt bị cáo Võ Thành Nam 4 năm tù về tội “Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng”. Về phía Nguyễn Huy Bình, trước đó đã bị Tòa án nhân dân tỉnh tuyên phạt 15 năm tù về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản và tội làm giả con dấu, tài liệu cơ quan tổ chức và sử dụng con dấu, tài liệu giả của cơ quan, tổ chức”.

NGUYỄN HƯNG