Bà Phan Thị Dung trình bày: “Vợ chồng tôi mua 1 công đất tầm cắt vườn tạp (tương đương 1.300m2) của bà Nguyễn Thị Bê với giá 1 chỉ vàng 24K năm 1986. Phần đất này gần cầu kênh H, cặp Tỉnh lộ 943. Khi mua đất xong, vợ chồng tôi cất nhà ở cùng 9 đứa con (8 trai, 1 gái), nhưng chưa làm giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ). Năm 1992, tôi bị cơ quan chức năng bắt giữ do buôn bán đồ cũ. Thời gian này, hoàn cảnh gia đình khó khăn, chồng tôi (Trần Văn Lợi) nhiều lần đến mượn tiền của bà Âu Thị Ánh Nguyệt (ngụ cùng tổ). Sau đó, bà Nguyệt tự quy ra vàng, cho rằng chồng tôi thiếu bà tổng cộng 3,5 chỉ vàng 24K; khi nào có tiền thì đến trả để lấy lại đất, bà không tính lãi và không làm giấy tờ, văn bản nào, đất thì gia đình tôi vẫn ở cho đến nay. Năm 1994, khi mãn hạn về, biết chuyện, tôi đến gặp bà Nguyệt xin được trả dần số vàng chồng tôi đã thiếu và trả tiền lãi cho bà Nguyệt, bà đồng ý.
Năm 1998, tôi đem 3,5 chỉ vàng 24K và 200.000 đồng đến trả. Bà Nguyệt cho hay, đất đã bán cho người khác, khi bán có cho chồng tôi hay, nhưng thực tế hoàn toàn không đúng sự thật (chồng tôi đã đối chất với bà Nguyệt trước Văn phòng ấp). Ức lòng, tôi khiếu nại đến ấp, xã nhưng không được giải quyết đến nơi đến chốn. Phần thì nghèo khó phải lo làm ăn, phần thì gửi đơn không nơi nào giải quyết, nên vụ việc cứ trôi qua. Năm 2013, bất ngờ bà Trần Kim Liên, ông Nguyễn Ngọc Ni (ngụ TP. Long Xuyên) khởi kiện gia đình tôi chiếm đất, cất nhà trái phép. Đầu tháng 9-2015, Tòa án nhân dân (TAND) huyện Thoại Sơn mời vợ chồng tôi dự phiên tòa dân sự sơ thẩm “Tranh chấp về đòi tài sản - QSDĐ” với tư cách bị đơn. Tại phiên tòa, ý kiến của gia đình tôi không được ghi nhận, xem xét. Tôi khẳng định, đất của vợ chồng tôi cùng 9 người con không ai ký sang nhượng, sao vợ chồng ông Ni, bà Liên lại được cấp GCNQSDĐ.
Ngày 21-6-2016, Chi cục Thi hành án dân sự huyện Thoại Sơn buộc gia đình tôi thi hành án, giao lại nhà đất cho vợ chồng ông Ni. Chúng tôi không chấp hành, bởi trong phiên xử của TAND huyện tôi bị ngất xỉu giữa chừng, lẽ ra thẩm phán phải tạm hoãn phiên xử. Nhưng họ không hoãn, mà vẫn ban hành bản án, trong đó nêu nội dung sai sự thật, cho rằng tôi không nộp giấy tờ đầy đủ, chiếm đất người khác. Chồng tôi bán đất nhưng ông không biết chữ thì sao ký tên trong giấy mua bán do phía bên kia ngụy tạo? Đất của tôi 1.300m2 nhưng đo chỉ có 827m2. Bản án xử năm 2015 nhưng đến năm 2016 mới cho gia đình tôi biết, làm sao kháng cáo? Tôi khẩn thiết yêu cầu các cơ quan chức năng xem xét giải quyết thấu lý đạt tình cho gia đình chúng tôi, yêu cầu bà Nguyệt trả lại đất cho tôi. Tôi đồng ý thanh toán số vàng, tiền tương ứng; không thừa nhận có bán đất nên sẽ không đồng ý giao đất”.
Trao đổi với phóng viên, Cục Thi hành án dân sự tỉnh cho biết, sau khi Bản án số 57/2015-DS-ST ngày 4-9-2015 của TAND huyện Thoại Sơn xét xử “Tranh chấp về đòi tài sản - QSDĐ” có hiệu lực pháp luật, Chi cục Thi hành án dân sự huyện Thoại Sơn ra Quyết định số 729/QĐ-CC-THADS ngày 11-4-2016 cho thi hành đối với vợ chồng bà Phan Thị Dung, Trần Văn Lợi. Theo đó, buộc vợ chồng ông Lợi, bà Dung tháo dỡ toàn bộ căn nhà sàn gỗ tạp vách lá, thiếc và di dời đi nơi khác, giao trả diện tích đất 827,6m2 cùng toàn bộ cây cối trên đất (theo GCNQSDĐ số CH01372 cấp ngày 24-8-2010, thửa số 84, tờ bản đồ số 05 mang tên ông Nguyễn Ngọc Ni, bà Trần Kim Liên), theo các điểm 1, 2, 5 và 6 bản vẽ ngày 9-5-2014 do Văn phòng Đăng ký đất huyện Thoại Sơn đo vẽ, đất tọa lạc tại tổ 10, ấp Hòa Tân (xã Định Thành). Quá trình thi hành án, phía vợ chồng bà Dung không tự nguyện chấp hành, cố tình kéo dài và khiếu nại nhiều nơi, đồng thời gửi đơn kháng nghị giám đốc thẩm Bản án dân sự sơ thẩm số 57 của TAND huyện Thoại Sơn.
Ngày 7-7-2017, Viện Kiểm sát nhân dân cấp cao tại TP. Hồ Chí Minh ra Thông báo số 2328/TB-VC3-V2 giải quyết đơn đề nghị giám đốc thẩm của vợ chồng ông Lợi, bà Dung, ghi rõ: nguồn gốc đất tranh chấp là của vợ chồng bà Dung sang nhượng lại của bà Bê năm 1986 với giá 1 chỉ vàng bằng giấy tay chưa được cấp GCNQSDĐ. Ngày 2-5-1994, ông Lợi thỏa thuận với bà Nguyệt lập “Tờ sang nhượng đất thổ cư”, nội dung: bà Nguyệt sang nhượng 1 công đất thổ cư của ông Lợi với giá 3,5 chỉ vàng 24K (có ông Phạm Ngọc Quý, bà Nguyễn Thị Chính và bà Nguyễn Thị Bê làm chứng ký tên, có xác nhận của tổ trưởng, Ban tự quản ấp Hòa Tân và chứng thực của UBND xã Định Thành). Do đó, việc vợ chồng bà Dung cho rằng chỉ cầm cố cho bà Nguyệt là không có cơ sở. Bà Nguyệt cho rằng "khi ông Lợi sang nhượng đất thì di dời đi nơi khác giao đất cho bà Nguyệt" là phù hợp với trình bày của bà Dung tại phiên tòa (dời sang nhà mới). Việc vợ chồng bà Dung cho rằng "ở liên tục trên đất" là không đúng thực tế, mà sau khi mở rộng lộ giới thì vợ chồng bà Dung lấn chiếm cất nhà trên đất của vợ chồng ông Nguyễn Ngọc Ni, bà Trần Kim Liên. Tuy việc sang nhượng đất giữa ông Lợi với bà Nguyệt trong thời gian bà Dung đang chấp hành hình phạt tù, nhưng sau khi ra tù bà Dung không có ý kiến phản đối hay khiếu nại gì. Năm 1997, bà Nguyệt chuyển nhượng cho vợ chồng ông Phạm Văn Phúc, Trần Kim Phụng. Năm 2000, vợ chồng ông Phúc chuyển nhượng lại cho vợ chồng ông Ni, bà Liên (đã được cấp GCNQSDĐ). Vì vậy, Viện Kiểm sát nhân dân cấp cao tại TP. Hồ Chí Minh thấy không có cơ sở kháng nghị giám đốc thẩm bản án trên theo đề nghị của vợ chồng bà Dung.
Ngày 2-4-2019, Cục Thi hành án dân sự tỉnh rút hồ sơ về cục tiếp tục tổ chức thi hành án, bàn giao đất cho bên được thi hành án theo nội dung Bản án số 57 đã tuyên và đã có hiệu lực pháp luật. Công nhận sự tự nguyện của vợ chồng ông Ni, bà Liên hỗ trợ di dời nhà cho gia đình bà Dung số tiền 30 triệu đồng. Sắp tới, cơ quan thi hành án sẽ tiếp tục làm việc với các bên liên quan, đồng thời tổ chức cưỡng chế thi hành án theo quy định.
Bài, ảnh: K.N