Theo quy định tại Nghị quyết số 1210/2016/UBTVQH13 ngày 25-5-2016 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, đô thị được công nhận loại đô thị khi các tiêu chí đạt mức tối thiểu và tổng số điểm các tiêu chí đạt từ 75 điểm trở lên. Qua rà soát, đánh giá 5 nhóm tiêu chí (thời điểm lập Chương trình phát triển đô thị TP. Long Xuyên), TP. Long Xuyên đạt 76,62/100 điểm. Cụ thể, trong 5 nhóm tiêu chí đô thị loại I, địa phương có 2 nhóm chưa đạt mức tối thiểu: quy mô dân số (đạt 4,86/8 điểm), trình độ phát triển cơ sở hạ tầng và kiến trúc, cảnh quan đô thị (44,56/60 điểm). Bên cạnh đó, địa phương có 11/59 tiêu chuẩn chưa đạt, như: tỷ lệ tăng dân số hàng năm; dân số toàn đô thị; diện tích sàn nhà ở bình quân; tỷ lệ nhà kiên cố, bán kiên cố; mật độ đường giao thông (tính đến đường có chiều rộng phần xe chạy từ 7,5m trở lên); tỷ lệ phục vụ vận tải hành khách công cộng; đất cây xanh toàn đô thị…
Phó Trưởng phòng Quản lý đô thị TP. Long Xuyên Nguyễn Công Lý cho biết: “Để xây dựng giải pháp và lộ trình thực hiện việc nâng cấp TP. Long Xuyên trở thành đô thị loại I, đơn vị tham mưu UBND thành phố lập Chương trình phát triển đô thị TP. Long Xuyên giai đoạn 2017-2020, định hướng đến năm 2035, được UBND tỉnh phê duyệt. Triển khai chương trình, UBND TP. Long Xuyên phân công cụ thể từng phòng, ban chuyên môn, UBND 13 phường, xã xây dựng kế hoạch, lộ trình thực hiện và phụ trách từng tiêu chuẩn theo chuẩn đô thị loại I. Đến nay, TP. Long Xuyên đạt 80,81/100 điểm (tăng 4,19 điểm). Cụ thể, trong 5 nhóm tiêu chí, TP. Long Xuyên còn nhóm tiêu chí 2 (quy mô dân số) chưa đạt mức tối thiểu. Đồng thời, có 8/59 tiêu chuẩn chưa đạt. So với trước đây, đã khắc phục được tiêu chí 5 (trình độ phát triển cơ sở hạ tầng và kiến trúc, cảnh quan đô thị); 3 tiêu chuẩn (tỷ lệ dân được cấp nước sạch, hợp vệ sinh; tỷ lệ nước thải đô thị được xử lý đạt quy chuẩn kỹ thuật; tỷ lệ nhà kiên cố, bán kiên cố). Thời gian tới, các đơn vị có liên quan phải tiếp tục theo dõi, quan tâm thực hiện nhằm duy trì, nâng chất các tiêu chí, tiêu chuẩn đã đạt. Mặt khác, phấn đấu đến cuối năm 2019 hoàn thành 8 tiêu chuẩn còn lại”.
Nhiều công trình, dự án mới được xây dựng tại TP. Long Xuyên
Khó khăn, vướng mắc về dân số (tỷ lệ tăng dân số hàng năm, dân số toàn đô thị) đang được địa phương tìm cách tháo gỡ. Hiện nay, dân số TP. Long Xuyên hơn 285.000 người, tính luôn dân số quy đổi khoảng hơn 300.000 người, trong khi chuẩn đô thị loại I quy định từ 500.000 - 1 triệu người. Như vậy, để đạt quy mô dân số theo chuẩn loại I, đến năm 2020, TP. Long Xuyên cần tăng thêm gần 200.000 người. Với tỷ lệ tăng dân số và mốc thời gian ngắn như hiện nay, thành phố sẽ không thể hoàn thành nhóm tiêu chuẩn này. Do đó, địa phương cần sự “giúp sức” từ UBND tỉnh, Trung ương để có hướng giải quyết phù hợp nhất. Ngoài ra, để có cơ sở thực hiện các bước tiếp theo nhằm đảm bảo TP. Long Xuyên được công nhận đô thị loại I theo lộ trình, ngành chuyên môn đã có tờ trình xin chủ trương thuê tư vấn lập Đề án nâng đô thị TP. Long Xuyên đạt chuẩn đô thị loại I, được UBND thành phố chấp thuận ngày 25-3-2019. Hiện nay, Phòng Quản lý đô thị đang liên hệ với đơn vị tư vấn để hoàn chỉnh các thủ tục còn lại. Dự kiến, thời gian lập đề án khoảng 6-8 tháng.
Cùng với đó là việc lập Đề án xây dựng đô thị thông minh TP. Long Xuyên giai đoạn 2019-2025, định hướng đến năm 2030. Mục tiêu chung của đề án là xây dựng đô thị thông minh trên cơ sở xây dựng đồng bộ hệ thống hạ tầng kỹ thuật, công nghệ thông tin, đa dạng các ứng dụng công nghệ hiện đại nhằm tạo đột phá trong cải cách hành chính, nâng cao năng lực và hiệu quả hoạt động quản lý của cả hệ thống chính trị, nhất là hoạt động quản lý nhà nước. Đồng thời, nâng cao trình độ dân trí, tạo điều kiện để người dân được cung cấp và phục vụ các dịch vụ tiện ích nhất, giảm chi phí và phiền hà; huy động được mọi nguồn lực đóng góp cho kinh tế - xã hội địa phương phát triển nhanh và bền vững hơn. Mục tiêu đến năm 2030, xây dựng TP. Long Xuyên phát triển bền vững, trở thành đô thị công thương, đô thị sống khỏe, đô thị sáng tạo, đô thị đẹp thân thiện với con người, đô thị an toàn - an tâm. Trong giai đoạn 2019-2020, phạm vi triển khai đề án sẽ tập trung chủ yếu vào 5 lĩnh vực: chính quyền điện tử; y tế thông minh; giáo dục thông minh; quy hoạch và quản lý đô thị; quản lý, giám sát đảm bảo an ninh, trật tự an toàn xã hội, phòng, chống tội phạm. Kinh phí dự kiến trên 90 tỷ đồng.
Bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND TP. Long Xuyên Phạm Thành Thái khẳng định: “Địa phương đang triển khai Kế hoạch số 33/KH-UBND ngày 14-3-2016 về xã hội hóa lắp đặt hệ thống chiếu sáng công cộng các tuyến đường, hẻm trên địa bàn; 3 năm thực hiện Đề án số 07/ĐA-UBND ngày 9-3-2016 về xây dựng, nâng cấp hệ thống giao thông thành phố (giai đoạn 2016-2020). Các kế hoạch, đề án đều có tầm quan trọng, ý nghĩa cao, mang đến lợi ích trực tiếp, trước mắt hoặc lâu dài cho người dân thành phố. Dự kiến, đến cuối năm 2019, tất cả các đề án, kế hoạch phải được xây dựng hoặc thực hiện hoàn chỉnh theo lộ trình đã đề ra, là hoạt động lớn của TP. Long Xuyên thực hiện lập thành tích chào mừng Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XI, nhiệm kỳ 2020-2025”.
Bài, ảnh: GIA KHÁNH