Nhọc nhằn những vòng xe

Nghề mưu sinh

Trong chuyến đi cùng những người bạn ở tỉnh Long An đến viếng miếu Bà Chúa Xứ núi Sam (TP. Châu Đốc), tôi có chút bất ngờ khi nghe câu nói: “Ủa! Ở Châu Đốc còn xe lôi đạp kìa!”. Với những người hay xuôi ngược như tôi, chiếc xe lôi đạp đâu có gì lạ lẫm. Từ ngày còn nhỏ, tôi đã gắn bó với nó như người bạn thâm niên. Chẳng nói đâu xa, ba tôi cũng từng chạy xe lôi đạp. Vào những năm 90, người dân Châu Đốc và vùng lân cận nếu không có việc làm ổn định thì sắm chiếc xe lôi đạp cũng có kế mưu sinh.

Nghề xe lôi đạp đang dần trôi vào quá vãng

Còn nhớ, ba tôi là dân trồng rẫy “kiêm” thêm nghề xe lôi đạp. Ngày, ba gánh nước tưới rau, làm cỏ, dọn liếp. Khuya, ba chạy xe lôi đạp. Ba không hẳn sống với nghề xe lôi đạp nên chỉ thường chở mấy mối quen. Tầm 4 giờ sáng, bạn hàng “con” thuê ba tôi lấy rau từ vùng Kinh Đào, xã Mỹ Đức (huyện Châu Phú) mang lên chợ Châu Đốc bán. Mỗi cuốc xe ngày đó được trả công 3.000 - 4.000 đồng, cũng đủ tiền cá mắm trong ngày. Đến chợ Châu Đốc, xuống hàng xong, ba ngồi đợi khách chuyến về. May mắn có người kêu, thì được thêm mớ nữa cho anh em tôi đi học.

Ngày đó, chiếc xe lôi đạp là cả gia tài của dân nghèo. Phải vun vén lắm, người ta mới mua được để làm kế mưu sinh. Do phương tiện giao thông vào thập niên 90 còn hạn chế, nên xe lôi đạp rất đắt khách. Mùa Vía Bà, ba tôi “quên” luôn nghề rẫy, chạy xe lôi đạp để nuôi cả gia đình. Không riêng ba tôi, những người lớn trong xóm cũng rủ nhau chạy xe lôi đạp. Khi đó, bước ra đường là thấy xe lôi đạp, nó phổ biến tới mức người ta xem vùng Châu Đốc là “thủ phủ” của xe lôi đạp.

Sau những chuyến mưu sinh, ba cũng dùng chiếc xe lôi đạp đó chở gia đình đi chơi. Ngày Tết, cả nhà chất nhau lên xe đi nội, về ngoại để lạy tổ tiên, thăm viếng họ hàng. Cái gia đình nghèo cứ lắc lẻo với những vòng xe trên con đường đất đầy ổ gà. Hai bên đường mai nở vàng tươi, khắc họa vào trí nhớ tôi cái Tết đơn sơ mà ấm cúng!

Nhọc nhằn không dứt

Dù khoảng thời gian ba gắn với chiếc xe lôi đạp chỉ vài năm, nhưng cũng kịp để lại cho tôi ký ức về cái nghề nhọc nhằn ấy. Bây giờ, xe lôi đạp không còn phổ biến như xưa, bởi sự có mặt của đủ thứ phương tiện, từ xe khách, xe gắn máy cho đến xe ôtô. Người ta có quá nhiều lựa chọn để di chuyển, lại nhàn tấm thân nên chẳng mấy ai màng đến chiếc xe lôi đạp!

Tôi hỏi thăm ông lão Lê Minh Bằng (ngụ phường Bình Đức, TP. Long Xuyên) về cuộc mưu sinh với chiếc xe lôi đạp. Ông Bằng năm nay đã 75 tuổi đời, cái tuổi người ta chỉ muốn an yên, tận hưởng an nhàn. Tuy nhiên, cuộc sống buộc ông cứ phải mưu sinh cùng chiếc xe lôi đạp.

“Bây giờ, nghề xe lôi đạp ế khách lắm! May mắn thì có người kêu tui chở hàng giao lòng vòng khu vực chợ Long Xuyên, cũng có khi vô tới cầu Bà Bầu, bến xe Long Xuyên. Biết là cực nhưng tui vui lắm, vì được khách kêu là mình có tiền. Ngày nào không có vài ba cuốc xe thì 5 “miệng ăn” trong nhà tui vất vả. Gắn bó với cái nghề này mấy chục năm, giờ lớn tuổi rồi nên đâu còn lựa chọn khác. Với lại, sống nghề nào quen nghề nấy, không chạy xe vài hôm là tui lại thấy buồn!” - ông Bằng chia sẻ.

Cũng là “đồng nghiệp” với ông Bằng, ông Lê Văn Tèo (ngụ phường Vĩnh Mỹ, TP. Châu Đốc) thâm niên hơn 30 năm trong nghề. Vì nguồn khách đi xe hạn chế, ông Tèo chuyển sang chở thuê. “Ai kêu gì cũng chở, miễn nó không là hàng cấm! Hôm nay tui chở xà bần, ngày mai chở bàn ghế, quần áo, vải vóc… Mỗi cuốc xe tiền công chỉ vài chục tới trăm ngàn, tùy khối lượng. Ngày kiếm được 2 - 3 cuốc xe là hạnh phúc lắm, chẳng mong gì hơn. Mấy đứa con cũng nghèo, nên mình ráng ngày nào hay ngày đó” - ông Tèo thật tình.

Trên gương mặt sạm đen vì nắng gió, hằn lên những dấu chân chim của ông vẫn ánh lên nụ cười lạc quan. Ông cho hay, sắp đến “mùa vía Bà” nên ông sẽ chuyển sang chở khách. Lúc đó, nguồn thu của “bác tài” này sẽ đỡ hơn với sự hào phóng từ khách du lịch. “Người ta đi xe lôi đạp vì muốn thử lại cảm xác hồi xưa, chứ xe mình “chạy bằng cơm” thì đâu so với xe xăng, xe điện được! Dù bây giờ có khó khăn, nhưng cái nghề này vẫn giúp tui kiếm được tiền, phải gắn bó với nó đến khi nào không còn được nữa mới thôi!” - ông Tèo khẳng định.

THANH TIẾN