.JPG)
Nhân viên giao hàng cho khách ở xã Đông Thái. Ảnh: AN LÂM
Dù không hề đặt hàng, bà Huỳnh Thị Lan, ngụ phường Rạch Giá vẫn bất ngờ nhận được gói hàng ghi rõ tên và địa chỉ chính xác. Trên kiện hàng đề “chân váy”, nhưng khi mở ra lại là chiếc áo thun rẻ tiền. Người thân thấy số tiền không lớn nên thanh toán 100.000 đồng cho bên giao hàng. “Rõ ràng đây là chiêu lợi dụng sự chủ quan của khách để trục lợi”, bà Lan nói.
Không chỉ người mua, người bán hàng cũng bị ảnh hưởng. Bà Trần Ngọc Hòa, chuyên bán đặc sản khô Cà Mau ở đường Mạc Thiên Tích, xã Kiên Lương cho biết: “Chỉ trong 2 ngày gần đây, cả chục khách quen gọi điện hỏi tôi vì nhận được tin báo có đơn hàng 0 đồng từ Trần Ngọc Hòa, chỉ cần đóng 30.000 đồng phí để nhận. Người ta không hề đặt mà họ vẫn giao đúng tên, đúng địa chỉ. Có mối quen gọi hỏi “sao cô gửi hàng kỳ vậy?”, tôi mới biết bị giả mạo. Còn mấy người lạ thì nghĩ tôi lừa đảo, mất uy tín dữ lắm, giận rồi bỏ mình luôn”.
Sau nhiều lần bị quấy rầy, bà Hòa nghĩ cách không ghi số điện thoại thật lên ứng dụng, mà thay bằng dãy 10 con số 0. “Số thật của khách thì tôi viết tay lên thùng hàng. Cực hơn chút mà đỡ bị gọi giả mạo”, bà Hòa nói.
Không chỉ riêng bà Hòa, chị Nguyễn Thị Thu Trang, bán hàng online ở phường Rạch Giá cũng rơi vào cảnh tương tự. “Mấy hôm nay, khách nhắn hỏi sao tôi giao toàn “đơn 0 đồng”, trong khi tôi chưa hề tạo đơn nào. Có khi họ gọi, nhắn, thậm chí giao hàng giả luôn”, chị Trang cho biết. Điểm bất thường nằm ở việc dữ liệu vận đơn bị rò rỉ từ hệ thống dịch vụ giao hàng hộ, khi địa chỉ, số điện thoại của người bán lẫn người mua đều hiện rõ. “Người bán nhỏ lẻ như chúng tôi không có cách nào bảo vệ ngoài việc tự giấu số, đổi tài khoản liên tục”, chị Trang cho biết.
Ở góc nhìn của người giao hàng, anh Lê Quốc Duy - nhân viên một đơn vị vận chuyển tại phường Rạch Giá thừa nhận: “Chúng tôi khổ sở vì mấy vụ giả mạo. Nhiều khách nhận được cuộc gọi lừa trước rồi, nên khi chúng tôi giao hàng thật thì họ nghi ngờ, không nhận nữa. Mỗi lần vậy, người bán mất đơn, bên giao cũng bị trả lại, ảnh hưởng uy tín cả hai”. Anh Duy cho biết, nhiều đối tượng xấu lợi dụng hình thức “đơn 0 đồng” hoặc “đơn hàng thử” để chiếm đoạt thông tin. “Họ có thể gọi cho khách, bảo đóng phí 10.000 đồng, nhưng thật ra là dụ dỗ cung cấp mã OTP hoặc thông tin thẻ. Chúng tôi khuyên khách cẩn thận, không cung cấp thông tin khi chưa xác nhận chính chủ”.
Từ thực tế bị mạo danh, nhiều người bán hàng online đề xuất cần có cơ chế bảo vệ thông tin chặt chẽ hơn từ đơn vị vận chuyển và sàn thương mại điện tử. Họ cho rằng, dữ liệu cá nhân thường bị rò rỉ qua khâu trung gian hoặc từ chính nhân viên đơn vị vận chuyển, nên doanh nghiệp cần rà soát, phối hợp cơ quan chức năng khi xảy ra sự cố. Người bán cũng mong các ứng dụng giao hàng bổ sung tính năng ẩn thông tin người gửi, người nhận, mã hóa vận đơn để tránh bị sao chép.
“Tôi nghĩ đơn vị vận chuyển nên đẩy mạnh tuyên truyền để khách nhận biết đầu số chính thức của từng đơn vị, đồng thời, thực hiện thanh toán qua mã QR của doanh nghiệp thay vì tài khoản cá nhân của bưu tá”, bà Đỗ Ngọc Mỹ Xuyên, người bán hàng online tại phường Rạch Giá đề xuất.
AN LÂM