Nữ nông dân xuất sắc vùng Bảy Núi An Giang

Chị Châu Thị Nương tại cơ sở trưng bày sản phẩm nấm (xã Cô Tô).

Tận dụng phụ phẩm

Chúng tôi bất ngờ khi biết chị Nương là con gái của ông Châu Thành Phú - lão nông nổi tiếng là “vua trị phèn” ở vùng Tứ giác Long Xuyên và tạo ra giống lúa TP năng suất vượt trội những năm 1990. Hơn 30 năm trước, gia đình ông Phú đến khai hoang chinh phục vùng đất mới ở Tà Đảnh (nay thuộc xã Cô Tô), dù đối mặt nhiều khó khăn nhưng quyết tâm theo hướng sản xuất sạch, không lạm dụng phân thuốc.

Nối gót cách làm nông của cha, chị Nương rất mê các mô hình sản xuất xanh và sạch. Năm 2019, dịch COVID-19 bùng phát ảnh hưởng sức khỏe của rất nhiều người, nên chị nghiên cứu trồng nấm, mong muốn làm ra sản phẩm an toàn, giá trị dinh dưỡng cao để phục vụ người tiêu dùng.

Trại sản xuất nấm của chị Nương tại phường Thới Sơn.

Khởi đầu chị trồng nấm mối đen, nấm linh chi, rồi mở rộng cấy nuôi nấm đông trùng hạ thảo, nấm bào ngư, nấm rơm… Trang trại nấm của chị ở xã Cô Tô và phường Thới Sơn có tổng diện tích 4ha. Từ buổi đầu phải mua meo giống, nay chị Nương đã tự phân lập giống, làm meo, đồng thời chuyển giao kỹ thuật cho các trại nấm khác.

Cái hay trong cách làm của chị là sử dụng nguồn nguyên liệu tại chỗ và thấy được mỗi loại đều có vòng đời, giá trị riêng. Chị thực hiện mô hình khép kín sao cho có lợi nhất, giảm rác thải ra môi trường, tăng nguồn thu kinh tế.

Nấm linh chi làm cây kiểng.

“Sống ở đồng bằng sông Cửu Long, đồng lúa bạt ngàn, mỗi vụ có rất nhiều rơm sau thu hoạch, nông dân chỉ bán giá rẻ hoặc đốt. Vùng Bảy Núi lại có khí trời mát mẻ, rất hợp để trồng nấm. Nắm bắt những điều kiện thuận lợi này, tôi mạnh dạn rẽ hướng từ giáo viên sang làm nông, với sự hướng dẫn của Hội Liên hiệp Phụ nữ các cấp, các giáo sư, tiến sĩ Trường Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh”, chị Nương kể.

Giá thể trồng nấm mối đen sau khi hết vụ tiếp tục được phối trộn nguyên liệu mới để trồng nấm rơm, hết vụ sẽ dùng nuôi trùn quế làm phân bón hữu cơ. Chân nấm đông trùng hạ thảo chính là gạo tím và các loại gạo hữu cơ giàu dinh dưỡng được dùng làm thức ăn nuôi gà thả vườn… Cứ thế, chị khai thác giá trị không ngừng.

Các sản phẩm từ nấm được trưng bày tại Nương Farm.

Xây dựng thương hiệu nấm

Sau 4 năm thử sức, chị Nương không chỉ thành công với trang trại nấm quy mô, mà còn thành lập hợp tác xã Tà Đảnh với 8 thành viên. Sản lượng các trại nấm đạt hơn 10 tấn/năm; doanh thu mỗi năm 12 tỷ đồng. Mô hình giải quyết việc làm thường xuyên cho 30 lao động nữ, cao điểm mùa vụ khoảng 60 lao động, thu nhập từ 6 - 9 triệu đồng/tháng.

Nương Farm hiện sản xuất 4 loại nấm chính: Nấm mối đen, nấm linh chi, nấm đông trùng hạ thảo, nấm bào ngư. Bên cạnh bán tươi, hầu hết nấm nguyên liệu đều được chế biến sâu nhờ thiết bị công nghệ cao. Nấm mối đen sấy thăng hoa, bán tươi, làm chà bông, snack. Nấm đông trùng hạ thảo sấy khô, làm trà, ngâm rượu, ngâm mật ong. Nấm linh chi xay nhuyễn làm trà hòa tan, ngâm rượu, phơi khô, làm kiểng. Nấm bào ngư và nấm rơm bán tươi, chế biến snack…

Các sản phẩm đã được đưa vào hệ thống siêu thị, cửa hàng OCOP, phân phối sỉ và lẻ trên thị trường. Chị Nương còn tích cực đưa sản phẩm trưng bày ở các sự kiện, hội thi, hội chợ để tìm kiếm khách hàng mới, mở rộng đầu ra. Trong số đó, 3 sản phẩm đã đạt OCOP, gồm: Nấm linh chi tai to, nấm đông trùng hạ thảo, nấm mối tươi cùng mang thương hiệu Nàng Nương.

Chị Nương giới thiệu hộp quà tặng trà nấm linh chi, đông trùng hạ thảo - một trong những dòng cao cấp đưa ra thị trường.

Từ “tay ngang” chuyển sang làm nông, gặp không ít khó khăn, chị Nương đã tự tin làm chủ. Theo kinh nghiệm của chị, trồng được cây nấm tươi ngon là một chuyện, điều khó hơn là nắm được kỹ thuật kiểm soát độ ẩm, chọn đúng thời điểm thu hoạch khi nấm đạt giá trị dinh dưỡng cao nhất.

Người phụ nữ vùng Bảy Núi giờ đây mạnh dạn “mơ xa” về trang trại nấm của mình, mong muốn mở rộng quy mô để tạo thêm việc làm cho lao động địa phương. Đặc biệt, với mô hình sản xuất sạch tuần hoàn khép kín, chị dự định đón khách đến tham quan, trải nghiệm hái nấm và thưởng thức tại chỗ các món ăn chế biến từ nấm.

Bài, ảnh: MỸ HẠNH