Cán bộ, đảng viên với mạng xã hội - Bài 3: Chưa làm chủ không gian số, vì sao?

Chị Đỗ Thị Xuân - cán bộ Ban Tuyên giáo và Dân vận Tỉnh ủy đăng tải bài viết trên trang Facebook “Những người con của biển” nhằm tuyên truyền, phổ biến các chủ trương của Đảng đến cán bộ, đảng viên và người dân. Ảnh: HƯƠNG GIANG

Ngại bước vào thế giới số

Trong bối cảnh chuyển đổi số, CBĐV được xem là lực lượng cần đi trước, làm trước, định hướng thông tin và tạo niềm tin cho người dân. Tuy vậy, thực tế tại nhiều địa phương, CBĐV vẫn chậm bước, thậm chí “ngại xuất hiện” trên mạng xã hội. Nỗi lo sợ sai, sợ bị hiểu nhầm hay suy diễn khiến CBĐV chỉ quan sát, ít bình luận hay chia sẻ ý kiến cá nhân. Chị Nguyễn Hồng Dung, ngụ phường Rạch Giá chia sẻ: “Tôi theo dõi tin tức từ cơ quan và các nhóm chuyên môn, nhưng hạn chế đăng bài hay bình luận lắm. Là CBĐV, tôi phải cẩn trọng hơn người khác”.

Nỗi lo ấy càng rõ hơn trong trường hợp của anh Đ.V.H, ngụ phường Rạch Giá. Một lần bị công kích khi chia sẻ quan điểm về việc từ thiện khiến anh dè dặt hơn. “Sau lần đó, tôi chỉ đọc chứ không dám bình luận hay chia sẻ. Mỗi tương tác, tôi đều sợ bị hiểu sai”, anh H nói.

Tâm lý thận trọng vốn xuất phát từ yêu cầu chuẩn mực đối với CBĐV dần trở thành rào cản khiến họ thu mình trước không gian số. Trong khi đó, mạng xã hội lại lan truyền thông tin theo cấp số nhân. Một bài viết nhỏ có thể xuất hiện trên hàng ngàn tài khoản chỉ trong vài phút, kéo theo vô số bình luận, đôi khi xuyên tạc. CBĐV cảm nhận rõ áp lực bị “giám sát tuyệt đối”, vì vậy họ dè dặt hơn khi quyết định đăng tải hay phản hồi.

Thêm vào đó, dù hệ thống quy định về bảo mật, phát ngôn, cung cấp thông tin đã được ban hành, nhưng sợ rủi ro, nhiều CBĐV chọn cách… không hoặc rất ít sử dụng mạng xã hội. Khoảng cách thế hệ góp phần tạo nên sự chênh lệch. CBĐV trẻ nhanh nhạy, thường xuyên cập nhật thông tin, trong khi cán bộ lớn tuổi, dù giàu kinh nghiệm lại đứng ngoài không gian số. Điều này dẫn đến thực tế trong các vụ việc “nóng”, mạng xã hội là nơi dư luận thảo luận sôi nổi, nhưng tiếng nói chuẩn mực của người có uy tín lại vắng bóng. Khoảng trống này vô tình tạo điều kiện để thông tin thiếu kiểm chứng lan nhanh, đồng thời, làm giảm hiệu quả công tác dân vận thời đại mới.

Một lớp tập huấn kiến thức bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng tại xã Giang Thành. Ảnh: THANH NHÃ

Lúng túng trước nhịp xoay của thế giới số

Nếu nỗi sợ sai khiến CBĐV ngại bước vào mạng xã hội thì việc thiếu kỹ năng số lại khiến họ càng lúng túng hơn khi buộc phải sử dụng. Mạng xã hội ngày nay không chỉ là nơi giải trí mà là một trong những nền tảng quan trọng để truyền tải thông tin, thực hiện công vụ. Anh Khon Vi Khan - Phó trưởng Phòng Kinh tế - Hạ tầng phường Chi Lăng thẳng thắn: “Tin giả tinh vi quá. Có lúc tôi đọc mà không phân biệt nổi, lỡ chia sẻ nhầm thì nguy to. Nhiều CBĐV chỉ dám đọc, không dám chia sẻ”.

Cùng chung nhận định, chị Trương Thị Phượng -  Phó Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam xã, Bí thư Xã đoàn Hòn Đất cho biết: “Nhiều CBĐV chưa được đào tạo bài bản về kỹ năng số. Chính vì thiếu kỹ năng, họ dễ bị tác động bởi thông tin giả, vô tình lan truyền thông tin sai lệch”.

Thực tế cho thấy, mạng xã hội là môi trường kép: Vừa mạnh mẽ lan tỏa thông tin vừa dễ gây ra sai sót nếu người dùng thiếu kiểm soát. Chỉ một bình luận vội vàng hay chia sẻ chưa kiểm chứng cũng có thể tạo ra tranh cãi lớn, ảnh hưởng trực tiếp đến uy tín của cá nhân, tổ chức. Ông Võ Nhựt Quang, ngụ phường Rạch Giá nhận xét: “Khi CBĐV đăng thông tin không chính xác, người dân dễ mất niềm tin. Nhưng nếu thông tin đúng, rõ ràng và thái độ tôn trọng, hình ảnh của CBĐV sẽ gần gũi hơn”.

Không chỉ vậy, thiếu kỹ năng số khiến CBĐV dễ trở thành mục tiêu của các thế lực xấu. Những hành động thiếu cân nhắc có thể bị lợi dụng, bóp méo dẫn đến tổn hại uy tín của tổ chức mà họ đại diện. Những vụ việc bị xử phạt gần đây càng cho thấy mạng xã hội không phải nơi “vô thưởng vô phạt”. Quý III/2025, Công an tỉnh lập biên bản, ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính một chủ tài khoản Facebook; làm việc với 3 chủ tài khoản Facebook đăng tải bài viết có nội dung xấu, độc. Các đương sự thừa nhận hành vi vi phạm, buộc gỡ bỏ bài viết, cam kết không tái phạm. Thực tế ấy là lời nhắc nhở: Mỗi hành động trên mạng ảo đều phải đi cùng trách nhiệm thật, nhất là với CBĐV.

Những hạn chế trên cho thấy việc bồi dưỡng kỹ năng số và xây dựng văn hóa số cho CBĐV là yêu cầu cấp thiết. CBĐV phải được đào tạo bài bản, quy định rõ ràng về trách nhiệm sử dụng mạng xã hội, nâng cao ý thức cá nhân. Nếu sử dụng đúng cách, mạng xã hội có thể trở thành “điểm sáng” trong công tác tuyên truyền, dân vận và định hướng dư luận. Ngược lại, chậm bước hoặc e dè sẽ khiến CBĐV lúng túng trước tốc độ xoay chuyển của thời đại số, đồng thời, tạo ra khoảng trống để thông tin sai lệch lấn át thông tin chính thống.

Chỉ khi vượt qua nỗi sợ, được trang bị kỹ năng số và văn hóa số đầy đủ, CBĐV mới thực sự làm chủ không gian mạng, xây dựng niềm tin, lan tỏa thông tin đúng và tạo nên kênh kết nối hiệu quả giữa chính quyền và Nhân dân.

(Còn tiếp)

HƯƠNG GIANG